بازخوانی پیام و دلالت سوره فتح با کمک تحلیل مفردات و نقد آراء فریقین

با وجود کارآمدی روش تفسیر قرآن‌به قرآن برای کل سورقرآن، کاربست این روش تفسیری به دلیل ابهامات در برخی سور و آیات مانند سوره فتح، اهمیت بیشتری دارد. برای نمونه ترتیب نزول دو سوره فتح و مائده، شباهت‌های مضمونی و واژگانی دو سوره، رهنمونگر مفاهیم و تفسیری متفاوت از آیات این سوره خواهد شد. مضمون کلی سوره درباره فتح و الطاف الهی حاصل از آن، رفتار منافقان، مشرکان و معافین از رزم، توصیف پیامبر و پیروان آن حضرت است. با بررسی و بیان دلایل قرآنی و روایات، مشخص خواهد شد که این سوره علاوه بر اشتمال آن بر حوادث فتح مکه، در ورای خود از مفاهیمی خطیر مانند مقدمه‌چینی ابلاغ ولایت و تبیین رفتار و عاقبت موافقان و مخالفان آن سخن می‌گوید. این استدلال، مبتنی بر ادله و نشانه‌هائی چون نزول سوره فتح پیش از سوره مائده، تشابه مضمون میان آیات این دوسوره باهم، وجود بشارات غفر ذنب نبی، نصرعزیز، صحبت از منافقان و جاودانگی اسلام و در آخر ترسیم چهره نبی مکرم و همراهان ایشان در قرآن، انجیل و تورات؛ است که همه اینها نشانه‌ای از زمینه‌چینی خداوند برای بحث ولایت امیرالمومنین است.

despite the effectiveness of the method of interpreting the qur’an

abstractdespite the effectiveness of the method of interpreting the qur’an to the qur’an for all chapters of the qur’an, the use of this method of interpretation is more important due to ambiguities in some chapters and verses such as surah fatah. for example, the order of revelation of the two surahs of fath and ma’idah, the thematic and lexical similarities of the two surahs, will be an example of different concepts and interpretations of the verses of this surah. the general theme of the surah about the divine conquest and grace resulting from it is the behavior of the hypocrites, the polytheists and those exempt from war, the description of the prophet and his followers. by examining and stating the qur’anic reasons and narrations, it will be clear that in addition to covering the events of the conquest of mecca, this surah speaks of serious concepts such as the introduction of the province and explaining the behavior and consequences of its proponents and opponents. this argument is based on evidences such as the revelation of surah fatah before surah ma’idah, the similarity of the content between the verses of these two types, the existence of the good news of ghaffar zanab nabi, nasr aziz, talking about the hypocrites and the immortality of islam and finally drawing the face of the holy prophet and his companions. he is in the qur’an, the bible and the torah;keywords: surah fatah, peace of hudaybiyyah, conquest of mecca, amir almu’minin province.