بررسی نظر تفسیری علامه طباطبایی پیرامون مبانی تفاوت های زن و مرد با تاکید بر آیه ی 18 سوره ی زخرف

علامه طباطبایی، مفسر المیزان، به‌رغم آن‌که آثار همگون در زن و مرد را دلیل بر اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی می‌داند؛ اما مانند مفسران قبل از خود به ضعف عقل زن در قیاس با مرد معتقد است. ایشان با استناد به آیه 18 سوره‌ زخرف حیات زن را حیات عاطفی و حیات مرد را حیات عقلانی دانسته و قائل به ضعف نیروی تعقل و قوه استدلال زن در مقایسه با مرد است و بر این بنیاد تفاوت‌های حقوقی بین زن و مرد را در فقه اسلامی توجیه می‌کند. در این نوشته برای فهم هرچه دقیق‌تر، تفسیر ایشان در چهار دلیل تنظیم گردید و پس از بررسی‌های لازم و با استفاده از دیگر تفاسیر به این نتیجه انجامید که برخلاف نظر المیزان، پرورش زن در لابه‌لای زینت‌ها و ناتوانی وی از جدال پردازی، وصفی ذاتی و تغییرناپذیر زن نیست و بیشتر ریشه در نگرش عصر جاهلیت به زن و نظام‌های تربیتی غیر اسلامی دارد. زن مانند مرد می‌تواند با فراگیری حکمت‌های علمی و عملی، هم قوه‌ تعقل خویش را تازگی و طراوت بخشد، هم قوای طبیعی خود را تحت زعامت عقل درآورد. هم‌چنین بین علاقه‌مندی زن به زینت و زیور و عطوفت ورزی او ملازمه‌ای نیست و تفاوت زن با مرد در موضوع ارث، گواهی دادن و موضوع قوّام بودن مرد هیچ‌یک نمی‌توانند نشئت‌گرفته از ضعف عقلی زن و مبیّن آن باشند.

A study of Allameh Tabatabai’s interpretive opinion on the principles of differences between men and women with emphasis on 18th verse of Surah Al-Zukhruf

, skepticism about women’s rights in Islam has doubled the importance of the issue. Allameh Tabatabai considers the &dependence of women on jewelry and their inability to present proof as evidence& which 84th verse of Surah AlZukhruf refers to as signs of weakness of intellect and strength of emotional life of women and this is the source of legal differences between men and women. The present research, which has been done by descriptiveanalytical method, seeks to answer the question of whether the abovementioned attributes are intrinsic descriptions and signs of real life of women? by criticizing and examining this interpretive view. Moreover, are the legal differences between men and women rooted in the emotional nature of women’s lives and the rationality of men’s lives? The findings of the present study shows that: 1 The natural self of a woman is appropriate for the increase of emotions and interest in adornment. 2 The intensity of a woman’s interest in ornaments and her inability to provide evidence is the result of nonIslamic education systems. 3 Men are superior to women in inheritance and physical excesses. 4 Men’s financial responsibilities in the family can be the reason that the share of men’s inheritance are doubled. 5 The woman’s interest in household issues and her lack of presence in social transactions cause judicial caution in the number of witnesses.