روش‌شناسی نقد آرای مفسران در تفسیر تسنیم

تفسیر تسنیم، پدیدآمده توسط آیت‌الله جوادی آملی، ازجمله تفاسیر اجتهادی قرآن در دوران معاصر محسوب می‌شود که به اقتفای تفسیر المیزان عمدتاً از روش قرآن به قرآن بهره گرفته است. نگارنده این تفسیر در مقام بیان معارف آیات کریمه، همت خود را مصروف تفسیری مستدل و روشمند از آیات کتاب الهی نموده و بر این پایه به آرای دیگر مفسران عنایت داشته و به‌نقد اندیشه‌های تفسیری آنان پرداخته است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با بررسی نمونه‌هایی از تفسیر تسنیم با محوریت روش نقد، نشان می دهد که آیت‌الله جوادی آملی، ضمن رعایت اخلاق، به‌نقدی هدفمند از طریق به‌کارگیری قواعد تفسیری مورد قبول طرفین و احیاناً نقد این قواعد در اندیشه تفسیری دیگر مفسران، اقدام کرده و با استدلالات عقلی و استنادات نقلی، مطابق با معیارهایی همچون: موافقت با دیگر آیات همسو، حجیت ظواهر، هماهنگی با سیاق آیات و مطابقت با عقل برهانی، نادرستی آرای برخی مفسران را تبیین نموده است. ایشان در تفسیر تسنیم با تحلیل نادرستی دلایل آن‌ها، برداشت‌های ناصواب آنان را نفی و مراد واقعی خداوند از آیات قرآن کریم را بیان می‌کند.

Methodology of criticizing the opinions of commentators in Tasnim’s interpretation

Tasnim Tafsir, created by Ayatollah Javadi Amoli, is one of the ijtihad interpretations of the Qur’an in the contemporary era, which has mainly used the method of the Qur’an to the Qur’an, following the interpretation of AlMizan. The author of this commentary, in expressing the teachings of the Crimean verses, has devoted his efforts to a reasoned and methodical interpretation of the verses of the Divine Book, and on this basis, he has considered the opinions of other commentators and criticized their interpretive thoughts. Using a descriptiveanalytical method, the present article, by examining examples of Tasnim’s interpretation centered on the method of critique, shows that Ayatollah Javadi Amoli, while observing ethics, makes a purposeful critique by applying interpretive rules accepted by both parties and possibly criticizing these rules in The interpretive thought of other commentators has acted and explained the inaccuracies of the opinions of some commentators with rational arguments and narrative citations, in accordance with criteria such as: agreement with other similar verses, authority of appearances, harmony with the context of the verses and compliance with argumentative reason. In Tasnim’s commentary, by incorrectly analyzing their reasons, he expresses their incorrect interpretations, denial and God’s true intention from the verses of the Holy Quran.