تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت

از جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است و مایه برخی از پژوهش‌های ادبی قرآنی گشته است. در این جستار با روش توصیفی– تحلیلی، «انسجام واژگانی» در سوره «عنکبوت» واکاوی شده است. از دستاورد‌های این پژوهش آن است که در قرآن کریم انواع انسجام‌ها چشم‌نواز است؛ از جمله انسجام واژگانی که در بافت زبانی به نحوی نمود مشترک دارند با پراکندگی خود در سطح متن باعث انسجام‌بخشی به پیکره متن شده‌اند و معلوم شده تکرار واژه «الله» به صورت‌های لفظی و معنایی، جزئی و کلی 64 درصد از انسجام واژگانی در سوره عنکبوت را به خود اختصاص داده است. همچنین در این سوره متناسب با بافت و سیاق سخن، الفاظ «کفر» و «ایمان» و زیرمجموعه آنها، بیشتر از واژه‌های دیگر تکرار می‌شوند و همین تکرار مایه انسجام گشته و به خواننده کمک می‌کند تا راحت‌تر با متن ارتباط پیدا کند و معنی آن را درک کند. واژگان متضاد به‌مثابه عناصر دیگر انسجام واژگانی در این سوره پربسامدند تضاد اسم‌ها با 23 مورد و تضاد فعل‌ها با 7 مورد، خواننده را از حالت انفعالی خارج و به درک و ارتباط بین آیات و واژه‌ها رهنمود می‌سازد.

The Lexical Coherence Analysis of Sura "alAnkabut"

Among the important issues of Holliday and Raghih Hassan's linguistics are the coherence of the text. Anyway, the coherence of phonetic, lexical, grammatical, and semantic between the text and its elements will be greater; that text will be more durable. Therefore one can say that one of the reasons for the persistence of the Holy Qur'an is the consistency that exists between its elements and some of the Qur'anic literary researches. In this essay, by means of a descriptiveanalytic method, "lexical coherence" has been identified in the sura "alAnkabut". The achievements of this research are that in the Qur'an there are many types of coherence, including the coherence of the words that are in common use in the language of the text, with their dispersion at the level of the text, has led to the coherence of the text, and it turns out to repeat the word "Allah" in forms verbal and semantic, partial and general, account for 64% of lexical coherence in the sura "alAnkabut". Also, in this sura, in accordance with its context, the words "disbelief" and "faith" and their subtitle are repeated more than other words, and this repetition is coherent and helps the reader to more easily communicate with the text and its meaning to understand. Opposite words as other elements of lexical coherence in this sura are frequent. The contradiction of the nouns with 23 cases and the contradiction of the verbs with 7 cases leads the reader out of passivity and directs the understanding and relation between verses and words.