مقایسه دیدگاه فاضل قوشچی و ملاصدرا پیرامون وجود ذهنی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
یزدانی نجف ,دهقانی محمودآبادی محمد حسین
|
|
منبع
|
حكمت صدرايي - 1395 - دوره : 5 - شماره : 1 - صفحه:143 -156
|
|
چکیده
|
اعتقاد به حصول ماهیت اشیاء در ذهن، در بحث وجود ذهنی، سبب طرح اشکالات متعددی در این زمینه گردیده است که از آن جمله می‌توان به اتصاف ذهن به امور متضاد، اتصاف ذهن به لوازم ماهیت و مهم‌تر از همه اجتماع دو مقوله اشاره کرد. اندیشمندان زیادی در پی پاسخ به این اشکالات برآمده‌اند. یکی از این پاسخ‌ها متعلق به فاضل قوشچی در شرح بر تجرید الاعتقاد است. وی می‌کوشد با بیان تمایز بین دو امر حاصل در ذهن و قایم به ذهن این مشکلات را حل نماید که سبب شکل‌گیری دیدگاهی جدید در مورد وجود ذهنی گردیده است. دو موضع در باب دیدگاه وی مطرح شده است: جوادی آملی دیدگاه وی را تا حدی متمایز از نظر ملاصدرا بیان می‌کند ولی در عین حال با تمایز بین چهار امرِ وجود علم، ماهیت علم، وجود ذهنی معلوم و ماهیت معلوم، آن را قابل پذیرش می‌داند. حسن‌زاده آملی دیدگاه قوشچی را با دیدگاه ملاصدرا یکی دانسته و اختلاف آن‌ها را تنها در تعبیر می‌داند و دلیل اشکال ملاصدرا بر وی را عدم بیان تعبیر صحیح قوشچی مطرح می‌کند. در این پژوهش با بازخوانی نظریه فاضل و پذیرش هر دو تفسیر ارائه‌شده، دیدگاه وی را زمینه‌ساز شکل‌گیری نظرات بعدی معرفی می‌نماییم. این تحقیق نشان می‌دهد دیدگاه قوشچی قابلیت پاسخ به شبهات مطروحه در بحث وجود ذهنی را دارد و می‌توان آن را بر دیدگاه‌های متاخرین تطبیق کرد.
|
|
کلیدواژه
|
وجود ذهنی، ذهن، قوشچی، ملاصدرا، علم
|
|
آدرس
|
دانشگاه میبد, گروه فلسفه, ایران, دانشگاه میبد, گروه فلسفه, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
dhghanymhmod@yazduni.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|