معناشناسی متون دینی با کاربست آموزه حقیقت و رقیقت در حکمت متعالیه

آموزه حقیقت و رقیقت آموزه ای برهانی عرفانی استکه صدرا آن را با مطالعات میان رشته ای و تعمق دربرخی متون کلیدی دینی به دست آورده و سپس، باکاربردی وسیع در تجزیه و تحلیل های مختلففلسفی، آن را در تفسیر سایر متون دینی نیز استخدامکرده است تا با آن فهمی درست و به دور از تنزیهص?رف و تشبیه محض در الهیات فلسفی و جهان بینیعقلانی ارایه دهد. بر اساس این آموزه، حداقل دوطبقه کلی برای موجودات قابل تصویر است؛به منزله « رقیقت » به منزله خزاین و ملکوت و « حقیقت »تنزل وجود از آن مراتب. این آموزه متناظر با تشکیکدر مراتب رقیقه و « متنزّل » را « حقیقت » ، در مظاهررقایق می داند و سلسله عریض و طویل هستی رادارای وحدت حقیقت می بیند، و از کثرت تباینیموجودات به شدت فاصله می گیرد و به توحید شخصیوجود می گراید. بر این اساس هستی از حقیقت اصیلخود به عالم اسمای الهی تجلی م یکند، و از آن پسسیر نزولی آغاز و با گذر از هر عالمی تنزلی دیگرروی می دهد، و یکی دیگر از رقایق بروز می کند.برخی متون غامض دینی درباره موجودات، فقط با اینآموزه قابل تفسیر مطلوب و به دور از تشبیه ص?رف یاتنزیه و تعطیل محض است که در آ نها از عینیتاولیت و آخریت حق تعالی، عینیت ظهور و بطونواجب، معیت خداوند با مخلوقات بدون تجافی ازمقام شامخ وجوب، تنزل موجودات از گنجینه غیبالهی، و تاثیر اسمای الهی در کیان موجودات وفیض بخشی به هستی سخن به میان آمده است.