ترکیب اتحادی از منظر صدرالدین دشتکی و ملاصدرای شیرازی

صدرالدین دشتکی، مبدع نظریۀ ترکیب اتحادی و به تبع او، صدرالمتالهین شیرازی معتقدند که هر ترکیب حقیقی اتحادی است، اما آیا نظریۀ ترکیب اتحادی ملاصدرا با نظریۀ ترکیب اتحادی دشتکی متفاوت است؟ در این مقاله نشان داده‌ایم که ملاصدرا در این بحث کاملاً همراه با دشتکی و ناظر به کلمات وی حرکت کرده و در مواضعی دیدگاه دشتکی را نقد کرده و از او فاصله گرفته است. ملاصدرا معتقد است دشتکی از عهدۀ تبیین دقیق ترکیب اتحادی بر نیامده و وجود خارجی اجزای مرکب را انکار کرده است، اما نشان داده‌ایم که نقد ملاصدرا بر دشتکی وارد نیست و دیدگاه این دو دربارۀ ترکیب اتحادی تفاوتی ندارد، مگر در برخی مقدمات و جزئیات و تبیین‌های فلسفی مبتنی بر نظریۀ وجود، و اگر تفاوتی جدی در کار است، به اختلاف نظریۀ وجود این دو فیلسوف باز می‌گردد. نگاه خاص وجودی ملاصدرا البته موجب می‌شود که تبیین وی از این نظریه متفاوت و ویژه باشد.

sadr al-din dashtaki and mulla sadra shirazi on unified composition

sad al-din dashtaki, and following him, mulla sadra shirazi maintains that all real compositions are unified. after a short review of dashtaki’s thesis, we concentrate on mulla sadra’s version. mulla sadra believes that dashtaki’s version is not coherent and he declines the existence of real parts. we will argue that mulla sadra’s objections do not work and furthermore, all things said and done there is no difference between these two versions of the thesis of unified composition. if there is any difference, it is about their theory of existence, not about their theory of composition. sad al-din dashtaki, and following him, mulla sadra shirazi maintains that all real compositions are unified. after a short review of dashtaki’s thesis, we concentrate on mulla sadra’s version. mulla sadra believes that dashtaki’s version is not coherent and he declines the existence of real parts. we will argue that mulla sadra’s objections do not work and furthermore, all things said and done there is no difference between these two versions of the thesis of unified composition. if there is any difference, it is about their theory of existence, not about their theory of composition.