چگونگی حصول مفهوم عدم از دیدگاه فیلسوفان نوصدرائی

مفهوم عدم چگونه در ذهن شکل می‌گیرد؟ این پرسش مسئله اصلی این مقاله است. فیلسوفان نوصدرایی معاصر بیش از گذشتگان چگونگی شکل‌گیری این مفهوم را در قالب تحلیل منشا حصول معقولات ثانیه فلسفی بررسی کرده‌اند. منظور از این فیلسوفان علاوه طباطبایی و شاگردان مبرز ایشان است. علامه طباطبایی حصول مفاهیم فلسفی را به دو روش می‌داند: علم حضوری و تحلیل حکم در قضایا. رابطه میان این دو خالی از ابهام نیست و علامه هر دو را به موازات هم مطرح کرده است. ظاهرا او راه دوم را بیشتر می‌پسندد، اما شاگردان او به علم حضوری عنایت بیشتری دارند. به همین دلیل آن را در پیش می‌گیرند و چگونگی حصول مفهوم عدم را از طریق علم حضوری واکاوی می‌کنند. اما به‌نظر می‌رسد که تلاش‌های آنان چندان هم موفق نیست و باید به سراغ راه دوم رفت. این راه علاوه بر این‌که تبیین‌ بهتری از حصول مفهوم عدم به‌دست می‌دهد، برای دیگر مفاهیم فلسفی نیز بیشتر به‌کار می‌آید.

The Origin of the Concept of Nothingness in Neo-Sadraeian Philosophers

How does the concept of nothingness or nonexistence originate in mind? This is the main issue of this article. The neosadraeian philosophers more seriously than their predecessors have been studied this issue through the seeking for the mental origination of secondary intelligibles. well we now want to study their answers to that questions critically. Allame tabatabayi explained the origination of philosophical concepts in two ways: by knowledge by presence and by analyzing the element of Judgment in proposition. The relationship between these two explanation is obscure. It seems that he prefer the second one but his pupils pay more attention to reflective knowledge. They do their best to analyze the origination of concept of nothingness by reducing it to knowledge by presence. Nevertheless they have confronted some obstacles and this is a sign of the truthness of the second way which has its function for any other philosophical concepts too.