مفهوم «فرهنگ متعالیه» در اندیشه ملاصدرا و ارتباط آن با شکل‌گیری شهر مطلوب

ملاصدرا با مبانی فلسفی خاص خویش از جمله اصالت وجود و حرکت جوهری، حقیقت انسان و نیز حقیقت دنیا را متفاوت از متفکران دیگر می‌داند. بر این اساس می‌توان مفهومی جدید از فرهنگ و شهرنشینی در حکمت متعالیه دید؛ آنچه در این نوشتار بصورت هدف اصلی مطرح بوده است. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش تحلیلی، طرحی از دیدگاه فلسفی ملاصدرا درباره مفهوم فرهنگ و ارتباط آن با شکل‌گیری شهر مطلوب، ارائه شود. یافته‌ها حاکی از آن است که طبق حکمت متعالیه، انسان دارای مراتب وجودی گسترده‌ای است و بر اساس آن فرهنگ نیز ماهیت ثابتی ندارد. مرتبه‌ای از فرهنگ که دارای ثبوت است به فطرت انسان برمی‌گردد اما بخشی از آن متغیر بوده و بسته به ضرورت‌های مکانی و زمانی، تغییر می‌کند. دستاورد پژوهش این است که اگر انسان‌ها از طریق حرکت مرتبه وجودی، با حقیقت مجرد واحدی متحد گردند، میان خود ایشان نیز از نظر معنوی اتحاد رخ داده و به‌واسطه این اتحاد، رفتار و آداب واحدی از خود بروز خواهند داد و در نتیجه فرهنگی واحد و متعالیه موجود خواهد شد؛ فرهنگی که کثرت آدمیان و خواست‌های ایشان را مورد توجه قرار می‌دهد. نهایتاً اینکه، برای تحقق شهر مطلوب، شکل‌گیری فرهنگ متعالیه ضروری خواهد بود.

The Concept of Transcendent Culture in the Idea of Mulla Sadra and its Relation to the Formation of a Desirable City

Mulla Sadra, with his specific philosophical foundations, including the originality of existence and the substantial motion, considers the truth of man and the truth of the world different from the other thinkers and on this basis, a new conception of culture and urbanization can be seen in Transcendent wisdom; What has been described in this article as the main goal. In this article, an attempt has been made to use an analytical method to describe a Mulla Sadra’s philosophical view of the concept of culture and its relation to the formation of a desirable city. Findings indicate that according to transcendent wisdom, man has a wide existential degree and accordingly, culture does not have a stable nature. A degree of a culture that has a solidity, goes back to human nature; but part of it is changeable and varies depending on the spatial and temporal needs. The research achievement is that if humans through the existential order of motion unite with the single truth, they have also been spiritually united among themselves and through this alliance, they will show a single behavior and customs and as a result, a single cultural entity will be available; a culture that takes into account the plurality of people and their desires. Finally, the formation of transcendent culture will be necessary in order to achieve the desirable city.