گونه‌شناسی کاربران رسانه‌های اجتماعی

رشد روزافزون کاربران رسانه‌های اجتماعی،‌ گذار از مخاطب‌شناسی و توجه به کاربر‌شناسی را حائز اهمیت ویژه‌ای نموده است. از این‌رو مقاله حاضر به منظور شناخت تفاوت مفهوم مخاطب با کاربر، انگیزه‌شناسی و گونه‌شناسی کاربران ایرانی رسانه‌های اجتماعی انجام شد. بدین منظور، در یک رویکرد تلفیقی، ابتدا مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته با 30 نفر از دانشجویان پرمصرف رسانه‌های اجتماعی و سپس پیمایشی با حجم 360 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران انجام شد. یافته‌های تجربی بیانگر آن است که مهم‌ترین اهداف و انگیزه‌های کاربران در استفاده از رسانه‌های اجتماعی عبارت است از: سرگرمی و گذران وقت، کسب اطلاعات و اخبار، حفظ روابط با دوستان فعلی و یافتن دوستان قدیمی. در حالی‌که سرگرمی و گذران وقت هدف مشترک برای کاربران مرد و زن است، زنان انگیزه‌ها و اهداف اجتماعی و احساسی‌تری در استفاده از رسانه‌های اجتماعی دارند. همچنین نتایج نشان داد که کاربران ایرانی را می‌توان به هشت دستۀ نویسنده، هنردوست، علم‌دوست، دانلودگر، خبرخوان، وب گرد، گفت‌وگوگر و بازیگر تقسیم کرد.

Userology of Social Media

The rapid growth of social media users underlines the necessity of transition from audience studies to userology. Hence, this study aimed to determine the difference between the audience and user and to provide typology of social media users. To this end a mixed methods design developed using semistructured interviews with 30 students and the survey with a sample of 360 students of Tehran University. Experimental results showed that the goals and motivations of users in the use of social media is to entertain and spend time, get news and information, maintaining relations with current friends and find old friends. While entertaining and spending time are common goals of male and female users, women have more social and emotional motives in using social media. The results also showed that the Iranian users became categorized in eight groups: artlovers, sciencelovers, downloader, news reader, web tourists, negotiators and players. According to theoretical results the audience has been changed from a relatively static concept to a dynamic one and audience studies has had three main paradigm changes: Change from passive audience to active audience active and from active audience to interactive user.