الگویی مطلوب از شاخص‌های سنجش امور فرهنگی در رسانه ملی

شناخت و ارزیابی دقیق و کمی از وضعیت موجود فرهنگ و برآورد میزان تغییر و تحولات آن، از ضرورت‌های مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی است که نیازمند الگویی جامع و منطقی از شاخص‌های فرهنگی است. به جهت پیچیدگی‌های فرهنگ و نیز بستگی تام موضوع با مبانی نظری، در این مقاله، ابتدا مبانی فلسفی، انسان‌شناختی و جامعه‌شناختی و همچنین شاخص‌های رایج فرهنگی بررسی شده و با استفاده از آرای صاحب‌نظران این حوزه و مبتنی بر روش نظام‌گرا، مدلی جامع در سه بخش کلی «امور فرهنگی»، «فعالیت‌های فرهنگی» و «مقدورات فرهنگی» برای سه سطح توسعه، کلان و خرد طراحی شده است. به‌دلیل گستردگی این الگو، در این مقاله تنها به تبیین امور فرهنگی ـ به عنوان اصلی‌ترین بخش فرهنگ ـ بسنده شده و در این خصوص، مولفه‌های مناسبی برای سطوح توسعه و کلان جامعه و نیز برای سطح خرد - جهت سنجش ویژگی‌های فرهنگی افراد، خانواده‌ها و سازمان‌ها ـ طرح شده است. برای مولفه‌های یاد شده مصادیقی بارز و قابل ارزیابی از شاخص‌ها بیان شده است. در آخر نیز با توجه به اقتضایات خاص رسانه ملی، بهرگیری از الگوی مذکور در رسانه بحث شده است