تبیین ارزش‌های نظری و رفتاری اخلاق علمی در میان دانشجویان

این مقاله برگرفته از تحقیق پیمایشی است که با هدف توصیف واقعیت‌های مبتنی بر تعارض ارزش‌های نظری و رفتاری اخلاق علمی و تبیین عوامل مرتبط با میزان تعارض ارزش‌ها، با رویکرد تلفیقی بر مبنای نظریه‌های مبتنی بر تعارض نقش، نظریه‌های اخلاقی مبتنی بر قانون جاویدان، نفع‌گرایانه، وظیفه‌گرایی، عدالت توزیعی و آزادی فردی انجام گرفته است جامعه آماری، دانشجویان روزانه دکتری سه رشته گروه علوم پایه، فنی مهندسی و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی است که196 نفر به روش تمام شماری، به‌وسیله پرسشنامه اعتباریافته، با پایایی کلی 81 درصد تحت آزمون قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که بین سطح نظری و رفتاری ارزش‌های اخلاق علمی دانشجویان تعارض وجود دارد، که 59/ 54 درصد آنان دارای تعارض بیش از50 درصد و 40/ 45 درصد، دارای انطباق نسبی بیش از 50 درصد هستند. این تعارض و انطباق نسبی در اخلاق علمی دارای روابط معناداری با عوامل مختلف از جمله: درجه باورهای مذهبی، آگاهی، معرفت و رتبه علمی، نوع رشته تحصیلی، عاقبت‌اندیشی، توجه به نتایج و پیامد رفتاری، احساس مسئوِلیت در انجام درست وظایف تعیین‌شده دانشجویی، انتظار کسب رتبه علمی مطابق با تلاش علمی، ارتقای مراحل تحصیلی، پایگاه اقتصادی، مذهبی و علمی پدر و مادر، پایگاه اقتصادی، مذهبی و علمی خود دانشجویان و چگونگی روابط و مناسبات اجتماعی و اجماع آنان با اساتید است.