الزام‌های ایران برای ایجاد مدل متوازن توسعه منطقه‌ای در راستای تحقق اهداف بین‌المللی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای (ghgs)

تغییرات آب و هوایی و پیامدهای ناشی از آن در دهه‌های آتی زندگی بشر را دستخوش تحولات عظیمی خواهد کرد. این مسئله باعث شده است جامعه جهانی ارزیابی، پیگیری و راهکارهای کنترل را در راس اقدام‌های خود قرار دهند. کشور ایران در سال 2015 در جایگاه نُهم جهان از منظر انتشار گازهای گلخانه‌ای قرار گرفت و در جریان نشست پاریس متعهد به کاهش 4 درصدی انتشارها تا سال 2030 نسبت به وضع موجود شد و در صورت تامین حمایت‌های مالی و فنی جامع و انتقال فناوری از جانب جامعه بین‌المللی سطح کاهش تا 12 درصد قابل ارتقاء می‌باشد. با این رویکرد در پژوهش حاضر وضعیت انتشار گازهای گلخانه‌ای در ایران طی دهه‌های گذشته مورد تحلیل قرار گرفته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد انتشارها در ایران از روندی صعودی پیروی می‌کند و بخش‌های نیروگاهی، اداری_ تجاری خانگی و حمل‌و‌نقل در راس انتشارها قرار دارند. تحلیل محرک‌های موثر در انتشارها با بازه زمانی درازمدت (2012-1971) نشان می‌دهد جمعیت با ضریب 2.94+، سرانه تولید ناخالص داخلی با ضریب 1.004+، شدت انرژی با ضریب 0.035 و شدت کربن با ضریب 0.694 در الگوی انتشار موثر هستند. ارزیابی الگوی توسعه و درآمدزایی از منظر انتشار گازهای گلخانه‌ای موید آن است که بخش عمده‌ای از سوخت در صنایعی صرف می‌شود که از نظر اقتصادی کمترین بازدهی را دارند. همچنین، صنایع خُرد (با کمتر از 10 نفر شاغل)، برخلاف مصرف بالای انرژی از نظر درآمدزایی توان رقابت با صنایع بزرگ را ندارند. نگاهی از منظر عدالت و توزیع متوازن امکانات، محرک‌ها و مسئولیت‌ها در میان استان‌های کشور از ساختاری نامتعادل و دور از عدالت حکایت می‌کند. تحقق اهداف بین‌المللی، کاهش جز در سایه شناخت کافی از وضع موجود و رفع معضلات پیش‌ رو امکان‌پذیر نمی‌باشد و مجموعه این تحلیل‌ها می‌تواند در شناسایی معضلات پیش‌ رو و تبیین ساختاری منسجم، پایدار و مبتنی بر عدالت مورد استفاده قرار گیرد. ;