بررسی و ارزشیابی اجرای قانون شوراهای آموزش و پرورش استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق و پیشنهاد مواد قانونی لازم

مقاله حاضر با هدف بررسی و ارزشیابی اجرای قانون شوراهای آموزش‌وپرورش در مناطق مختلف کشور و ارائه مواد قانونی لازم انجام شده است. روش تحقیق، آمیخته (کمی و کیفی) و از بعد شیوه ارزشیابی، ارزشیابی تلفیقی است. جامعه آماری و حجم نمونه شامل 265 نفر از اعضای شوراها، 914 مصوبه جلسات شوراها، صورت مذاکرات جلسات شماره 93، 163 تا 166 و 185 مجلس شورای اسلامی و 6 حقوقدان و گزارش اقتصادی و ترازنامه بانک مرکزی در سال‌های 1371 تا 1374 بوده است. روش نمونه‌گیری برای استان‌ها، خوشه‌ای تصادفی و برای شهرستان‌های استان تصادفی ساده بوده است. روش و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، بررسی اسناد، پرسشنامه‌ای سه قسمتی و مصاحبه با خبرگان حقوقی بود. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه از طریق کارشناسان مرتبط و پایایی پرسشنامه با روش ضریب آلفای کرونباخ و در دو مرحله اجرای آزمایشی در اسلامشهر و مرحله پایانی در سطح 265 نمونه کشوری و با اعتماد بسیار بالایی (0.988) به دست آمد. داده‌های پرسشنامه‌ها در دو بعد توصیفی و استنباطی و مصاحبه‌ها هم در دو بخش شکلی و محتوایی تحلیل شدند: نتایج نشان داد اگرچه قانون و میانگین عملکرد شوراهای آموزش‌وپرورش در شش بعد، مقوله و مولفه مورد بررسی، موفق و مطلوب بوده است، لیکن مواد قانونی 4،5، 8، 13، 16 و 18 به اصلاح بیشتری نیاز دارند. همچنین شرایط اقتصادی کشور و اوضاع مالی و اعتباری آموزش‌وپرورش و جو حاکم بر مجلس شورای اسلامی در سال 1372 نیز در تصویب این قانون موثر بوده‌اند. از طرفی حضور افراد مسئول و با تجربه در جلسات شوراها و مطلع شدن سایر اعضا از وضعیت آموزش‌وپرورش به‌عنوان مهم‌ترین عامل موفقیت شوراها و مدیریت و چگونگی اداره جلسات به‌عنوان مهم‌ترین علت عدم موفقیت شوراها بوده است. در این تحقیق 12 مشکل اساسی و دارای اولویت برای آموزش‌وپرورش استان‌ها و شهرستان‌ها هم مشخص شد که بالاترین آن معیشت و رفاه فرهنگیان، سرانه مدارس و نیروی انسانی است. از نظر آماری نیز تفاوتی بین نظرات شوراهای آموزش‌وپرورش استان‌ها با شهرستان‌ها و مناطق وجود ندارد و از نظر هر دو گروه، قانون و عملکرد شوراها موفق و مطلوب ارزیابی می‌شود. برای کارآمد و اثربخش نمودن قانون شوراها نیز پیشنهادات متعدد و متنوعی ذکر شده است.