رابطه ناامیدی و خودناتوان‌سازی با گرایش به دوپینگ در ورزشکاران

مسائل روانی جزء جدایی ‌ناپذیر در همه زمینه های رفتاری از جمله در ورزش است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ناامیدی با خود ناتوان سازی و گرایش به دوپینگ در ورزشکاران مرد استان فارس بود. این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه ورزشکاران مرد استان فارس در رشته‌های دومیدانی، وزنه برداری و بوکس بود که تعداد 384 نفر با صورت تصادفی به‌ عنوان نمونه تعیین شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه های ناامیدی بک (1979)، پرسش‌نامه گرایش به دوپینگ پتروزی (2007) و پرسش‌نامه خودناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) بود. روایی صوری پرسش‌نامه ها توسط اساتید و روایی همگرا و واگرای پرسش‌نامه ها نیز بررسی و تایید شد. همچنین پایایی پرسش‌نامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی محاسبه شد و مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه‌ وتحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار اسمارت پی.ال.اس نسخه سوم استفاده شد. نتایج نشان داد بین ناامیدی با خودناتوان سازی، ناامیدی با گرایش به دوپینگ و خودناتوان سازی با گرایش به دوپینگ رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد خود ناتوان سازی به‌ عنوان یک میانجی در رابطه بین ناامیدی با گرایش به دوپینگ معنا‌دار است. همچنین مدل تاثیر ناامیدی بر گرایش به دوپینگ با میانجی خودناتوان سازی از برازش مناسبی برخوردار بود. در نهایت پیشنهاد می گردد، علاوه بر موارد نظارتی در کاهش دوپینگ به مسائل روانی ورزشکاران نیز در سطوح مختلف رقابتی توجه گردد.

The Relationship between Disappointment and Self-Handicapping with Doping Tendency in Athletes

Psychological issues are integral components of all areas of behavior, including sports. The current study attempts to find the relationship of disappointment with self –handicapping and doping tendency in sportsmen in Fars province. This was a field study using a descriptive correlational design. The population of the current study included all sportsmen competing in boxing, weightlifting, and track and field, out of whom 384 sportsmen were selected as the sample of this study. The participants were selected by convenient sampling and data were gathered using three questionnaires. The disappointment questionnaire (Beck, 1979), doping tendency questionnaire (Petróczi, 2007), and selfhandicapping questionnaire (Jones Rhodewalt, 1982) were used as the instruments of the study. The reliability coefficients of the instruments were calculated and confirmed using Cronbach’s alpha test, and combined reliability was measured by PLS software. PLS3 software was also used to analyze structural equation modeling data. The results showed that there was a significant relationship between disappointment and selfhandicapping. The results also confirmed the relationship between doping tendency and disappointment on one hand and selfhandicapping and the tendency to doping on the other. Moreover, the results confirmed the significant role of selfhandicapping as a mediating variable in the relationship between disappointment and doping tendency. Also, the model of the effect of disappointment on the tendency to doping showed an appropriate fitness. Finally, it is suggested that, in addition to an acceptable level of supervision, the psychological issues of the athletes should also be taken into consideration in different levels of competition