هم‌خانگی؛ پیدایش شکل‌های جدید خانواده در تهران

در چند دهه اخیر، الگوی روابط جنسی در جهان تغییرات فراوانی داشته و اکنون نیز جامعه ایران با تحولات چشم‌گیری در حوزه ارزش‌‌ها و باورهای جوانان روبه‌روست. تحقیقات نشان می‌‌دهند که رابطه جنسی پیش از ازدواج در ایران در حال افزایش است. یکی از گونه‌‌های جدید روابط پیش از ازدواج بین دختر و پسر، روابط مبتنی‌بر «هم‌خانگی» است که در کلان‌‌شهرهایی چون تهران رو به افزایش است. این الگو، به زندگی مشترک دو شریک جنسی بدون ازدواج با یک‌دیگر اشاره دارد. هدف این تحقیق کیفی، پاسخ به این سوال بوده است که سوژه‌‌های فعال در این روابط، چه معنایی برای کنش خود قایل‌‌اند و همچنین چه شرایط بسترساز اجتماعی، در بروز و ظهور این روابط در ایران نقش داشته است. در این تحقیق، با 21 نفر از پسران و دخترانی که روابط هم‌خانگی را تجربه کرده‌‌اند مصاحبه شده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که هم‌خانگی محصول فرایند تجدد ایرانی و گسترش جهانی‌شدن و ورود آن به ایران است؛ فرایندهایی که ابتدا با تغییر اوضاع اقتصادی و فرهنگی (نظام ارزشی) جامعه، به‌تدریج، تغییرات اجتماعی متفاوتی را در داخل کشور پدید می‌‌آورند. نتیجه این تغییرات اجتماعی، که خود برآمده از تحولات اقتصادی و فرهنگی سال‌‌های اخیر است، پیدایش الگوهای هم‌خانگی در میان برخی از جوانان کشور بوده است.