کاوشی در مفهوم «کودک به مثابه کنش‌گر اجتماعی» و شناسایی عناصر برسازنده آن

برخلاف نگاه فرودست‌نگر در رویکردهای سنتی، کودک، همچون سوژه‌ای فعال، عامل و حتی در مقام کنش‌گر اجتماعی، مورد توجه رویکردهای نو به مفهوم کودکی قرار ‌گرفته‌است. اما با وجود این توجه جدی به دوران‌کودکی و کنش کودکان، همچنان ممکن است با غلبه رویکردهای بزرگسال‌محور، مفهوم جدید و انتزاعی »کودک به مثابه کنش‌گر اجتماعی «، به تعبیرهای نادرست و ابهام‌برانگیز از کودکی و کنش کودکان بینجامد. در این پژوهش، با روش تحلیل مفهومی که کمک می‌کند مفاهیم به اصطلاحاتی با میزان کمتری از انتزاع بر‌گردانده‌شوند، به شناسایی عناصر برسازنده مفهوم »کودک کنش‌گر اجتماعی « پرداخته‌ایم که در دو قلمرو فردی و اجتماعی معرفی‌شده‌اند. در قلمرو اول خودِ کودک مطرح است و عناصر برسازنده آن عبارتند از: 1) دیدگاه و صدای کودک، 2) شایستگی‌های اجتماعی کودک و 3) عاملیت اجتماعی کودک. قلمرو دوم به بافت زندگی و محیط پیرامون کودک ارتباط دارد و عناصر آن شامل 1)عرصه‌های کنش اجتماعی، 2) شهروندی کودک و 3) رابطه کودک/بزرگسال هستند.

an inquiry into the concept of the child as social actor through identifying its conceptual constituents

unlike the inferior view in the traditional approaches, the child, as an active subject, agent and even as a social actor, has received the attention of new approaches to the concept of childhood. however, despite this serious attention to childhood and children’s actions, it is still possible that with the dominance of adult-oriented approaches, the new and abstract concept of &child as a social actor& may lead to incorrect and ambiguous interpretations of childhood and children’s actions. in this research, with the method of conceptual analysis, which helps concepts to be returned to less abstract terms, we have identified the constituents of & child as a social actor& that those are introduced in two individual and social spheres. the first sphere, which refers to the child her/himself, involves the following constituents: 1) child rsquo;s perspective and voice, 2) child’s social competencies, and 3) child rsquo;s social agency. the second sphere, which refers to the context of the child’s life and environment, includes the following constituents: 1) arenas of child rsquo;s social action, 2) child rsquo;s citizenship, and 3) child/adult relationship.