نشانه‌شناسی اجتماعی مدرنیزاسیون ایرانی در رمان مدیر مدرسه

جلال آل ‌احمد به عنوان یک رمان نویس واقع‌گرا در آثار خود، به دنبال انعکاس وقایع و مسائل اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی بوده‌است. رمان مدیر مدرسه نیز مانند سایر آثار وی، بازتابی از ناکامی تجربه مدرنیت در ایران است. به تعبیری داستان روایت شده از مدرسه توسط جلال، نمایی از جامعه ایرانی است، که حضور هم زمان ارزش‌ها و باور‌های سنتی و رهاوردهای مدرن را در تقابل با یکدیگر تجربه کرده‌است. مطالعه حاضر در صدد بررسی و کشف نمود‌های مدرنیزاسیون در رمان مدیر مدرسه اثر جلال آل‌احمد با رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی برآمده‌است. نتایج تحقیق که بر اساس گام‌های دوازده گانه رویکرد نشانه‌شناختی اجتماعی تئو‌ون لیوون انجام شده‌است، نشان داد که جامعه ایرانی دوران نویسنده بی‌توجه به باور‌ها و ارزش‌های سنتی، به نوسازی و ورود عناصر مدرن در عرصه آموزش و سایر عرصه‌های زندگی اجتماعی اقدام کرده و علی‌رغم هزینه‌های مادی و انسانی قابل توجه، در عمل فرایند مدرنیزاسیون ایرانی ابتر مانده‌است. هر چند نویسنده برای این وضعیت جایگزین خاصی عرضه نمی‌دارد، اما تحول در این ارتباط را ناشدنی نیز نمی‌پندارد.

Social semiotics of Iranian modernization in School Principal’s novel

Jalal AleAhmad as a realist novelist in his works sought to reflect the events and social and cultural issues in Iranian society. Like his other works, the School Principal is a reflection of the failure of the experience of modernity in Iran. In fact, the narrated story of the school by Jalal is an expression of the Iranian community, which has experienced the simultaneous presence of traditional values and beliefs and modern releases in opposition to each other. The present study seeks to investigate and discover the evidences of modernization in the School Principal novel of JalalalAhmad with the approach of social semiotics. The results of the research, based on the twelve steps of the social semiotics approach to Theo van Leeuwen, showed that the Iranian society, regardless of the traditional beliefs and values, has renovated and entered modern elements in the field of education and other areas of social life, and in spite of material costs And a remarkable human being, in practice, the process of Iranian modernization has survived.Although the author does not offer a particular alternative to this situation, the evolution does not seem to be unattainable.