اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر جوانه‌زنی بذر نخود‌فرنگی (pisum sativum l.) تحت تنش سرما

به ‌منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی موثر بر جوانه‌زنی بذر نخود‌فرنگی (pisum sativum l.) تحت تنش سرما، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل انواع تیمارهای پرایمینگ (هیدرو‌پرایمینگ، هالو‌پرایمینگ، اسمو‌پرایمینگ و عدم پرایمینگ) و پنج سطح دما (3، 6، 9، 12 و 15 درجه سانتی گراد) بودند. نتایج نشان داد که تنش سرما باعث کاهش خطی سرعت جوانه زنی تحت تیمارهای هیدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ و اسموپرایمینگ شد. بیشترین سرعت جوانه‌زنی مربوط به تیمار هیدروپرایمینگ بود. تیمار هیدروپرایمینگ همچنین از کاهش درصد جوانه زنی در دمای سه درجه سانتی گراد جلوگیری کرده و با تیمار هالوپرایمینگ فاقد اختلاف معنی داری بود. بیشترین شاخص بنیه بذر تحت تیمار هالوپرایمینگ مشاهده شد. با کاهش دما مقدار پرولین و میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز تحت کلیه‌ی تیمارهای پرایمینگ افزایش یافت. پرایمینگ با پلی‌اتیلن‌گلایکول نه تنها بر جوانه‌زنی بذور گیاه نخود‌فرنگی تحت تنش سرما موثر نبود بلکه در برخی دماها باعث کاهش پارامترهای جوانه‌زنی بذور این گیاه گردید. به‌طورکلی نتیجه‌گیری ‌شد تیمارهای هیدروپرایمینگ و هالوپرایمینگ باعث بهبود پارامترهای فیزیولوژیکی و در نهایت بهبود سرعت و درصد جوانه‌زنی بذور نخودفرنگی در دمای پایین شدند که امکان استقرار و رشد بهتر این گیاه تحت شرایط تنش سرما را فراهم می‌نماید. این امر می‌تواند در افزایش پتانسیل تناوبی این گیاه به عنوان کود سبز در مناطق معتدل و سرد کشور مفید باشد.