بررسی شرایط بهینه جوانه زنی و میزان افدرین در گیاه ارمک (Ephedra major)

ارمک (ephedra major) درختچه‏ای دوپایه متعلق به خانواده افدراسه است. امروزه مشخص شده است که بیشترین اثرات درمانی ارمک مربوط به آلکالوییدهای افدرین است که در ساقه‏های سبز تجمع می‏یابد. هدف از این تحقیق بررسی جوانه زنی گیاه ارمک در شرایط گلخانه و میزان الکالویید کل و افدرین آن است. بذرهای گیاه از ارتفاعات بجنورد جمع‏آوری و بر روی کاغذ صافی مرطوب و محیط موراشیگ و اسکوگ (ms) تحت دو شرایط کنترل و تیمار سرما کشت شدند. نتایج نشان داد که تیمار سرما اثر معنی داری بر جوانه زنی بذرها ندارد. به منظور تعیین شرایط بهینه جوانه زنی، آزمایش دیگری در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با شش تیمار بستر کشت (خاک جنگل، خاک جمع آوری شده از منطقه بجنورد، مخلوط خاک جنگل و خاک بجنورد، کوکوپیت، کمپوست و ماسه) و با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد جوانه زنی به ترتیب در خاک جنگل (90%) و در بستر کمپوست (8%) مشاهده می شود. همچنین گیاهچه های رویش یافته در خاک جنگل بیشترین طول ریشه و ساقه و وزن خشک و تر ساقه و ریشه را نشان دادند. از طرفی دیگر میزان الکالویید کل در ساقه گیاهان 5 ماهه ارمک رشد یافته بر روی خاک جنگل 04/1 میلی گرم بر گرم وزن خشک بوده در حالی که در ریشه مقدار الکالویید کل 04/0 میلی‎گرم بر گرم وزن خشک است. نتایج حاصل از hplc نیز نشان داد در حالی که میزان افدرین در ریشه بسیار ناچیز است، میزان افدرین در ساقه 04/0 میلی‎گرم بر گرم وزن خشک است.