تاثیر نانو مس بر ویژگی‌‌های فیزیولوژیک و ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه مورینگا (moringa oleifera) در شرایط شوری

مورینگا اولیفرا، گیاهی دارویی، سریع رشد و چند ساله که تقریباً در تمام مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر رشد می کند و می تواند طیف گسترده ای از شرایط بارندگی را تحمل کند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر محلول‌پاشی نانوذرّه مس (صفر، 5، 10 و 20 ppm) بر خصوصیات فیزیولوژیکی و محتوای ترکیبات فیتوشیمیایی گیاه مورینگا تحت شوری کلرید سدیم (صفر، 3.9، 7.8 و 11.7 دسی‌زیمنس بر متر) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی انجام شد. بر اساس یافته‌ها، میزان نشت یونی تحت تیمار شوری، افزایش یافت و تیمار با نانومس از این مشخصه کاست. به طوریکه، بیشترین (75.01 %) و کمترین (38.62 %) میزان نشت یونی به ترتیب در بالاترین سطح شوری بدون اعمال نانوذرّه و تیمار شاهد (بدون تنش شوری و عدم اعمال نانوذرّه) ثبت شد. نتایج حاکی از افزایش آنتوسیانین، فنل، فلاونوئید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی برگ مورینگا تحت تیمار گیاهان با آب شور و نانومس بود. از این رو، تحت شوری 11.7 دسی زیمنس بر متر و 20 پی پی ام نانومس، بیشترین میزان آنتوسیانین (4.68 میکرومول در گرم وزن تازه)، فنل (45.64 میلی گرم اسید گالیک در صد گرم وزن خشک)، فلاونوئید (4.74 میلی گرم کوئرستین در صد گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی اکسیدانی (86.71 میکروگرم در میلی لیتر) بدست آمد. بررسی فیتوشیمیایی ترکیبات عصاره برگ نشان داد که شوری باعث کاهش اسید کافئیک و اسید کلروژنیک گردید، درحالیکه محلول‌پاشی با نانومس باعث افزایش آنها شد. بنابراین، بیشترین مقادیر اسید کافئیک در سطوح مختلف نانومس تحت تیمار بدون شوری و کمترین مقدار (1.09 میلی گرم در لیتر) در بالاترین سطح شوری بدون اعمال نانومس، ثبت شد. همچنین بیشترین مقدار اسید کلروژنیک (22.5 میلی گرم در لیتر) در تیمار بدون شوری با اعمال 20 پی پی ام نانوذره و کمترین میزان آن (2.6 میلی گرم در لیتر) تحت 7.8 دسی زیمنس بر متر نمک بدون حضور نانومس مشاهده شد. به طورکلی، نانومس با افزایش ترکیبات دخیل در بیوسنتز آنتی اکسیدان ها و سایر صفات فیزیولوژیکی و همچنین متابولیت های ثانویه گیاه مورینگا، موجب افزایش تحمل آن به تنش شوری شد.

the impact of nano copper on physiological parameters and phytochemical compounds of moringa (moringa oleifera) under salinity

moringa oleifera, is a medicinal, fast-growing and perennial plant that grows in almost all tropical and subtropical regions and can tolerate a vast range of rainfall conditions. this survey was carried out as a factorial on a completely randomized design, in order to investigate the impact of foliar spraying of cu nanoparticles (0, 5, 10 and 20 ppm) on the physiological traits and the content of phytochemical compounds of moringa plants under sodium chloride salinity (0, 3.9, 7.8 and 11.7 ds/m). based on the findings, ion leakage was enhanced under salinity stress, and treatment via nano-cu reduced the parameter. thus, the highest (75.01%) and the lowest (38.62%) ion leakage were recorded at the highest salinity level without nanoparticle application and the control treatment (without salinity stress and no nanoparticle application), respectively. the results illustrated an improvement in the anthocyanin, phenol, flavonoid and antioxidant activity of moringa leaves under salt-treated plants and nano-cu. therefore, the highest content of anthocyanin (4.68 µmol/g fw), phenol (16.02 mg of gallic acid/g fw), flavonoid (0.83 mg quercetin/g fw), and antioxidant activity (86.71 μg/ml) were obtained under 11.7 ds/m of salinity and 20 ppm of nano-cu. a phytochemical investigation of leaf extract compounds indicated that salinity declined caffeic acid and chlorogenic acid, while foliar spraying with nano-cu enhanced them. hence, the highest amount of caffeic acid was recorded at different levels of nano-cu under no salt treatment and the lowest amount (1.09 mg/l) at the highest level of salinity without applying nano-cu. in addition, the highest amount of chlorogenic acid (22.5 mg/l) was observed under no-salt treatment with the application of 20 ppm of nano-cu and the lowest amount (2.6 mg/liter) at 7.8 ds/m salt without the presence of nano-cu. in general, nano-cu improved the tolerance of moringa to salt stress by boosting the compounds involved in the biosynthesis of antioxidants and other physiological traits, as well as the secondary metabolites of the plant.