اثر بنزیل‌آدنین و اسید گلوتامیک بر غلظت عناصر و صفات مورفوفیزیولوژی گل انگشتانه ارغوانی (digitalis purpurea l.) یک‌ساله و دو‌ساله

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی سطوح مختلف بنزیل آدنین و اسید گلوتامیک بر غلظت عناصر و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گل انگشتانه ارغوانی در گیاهان یک ساله و دوساله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل اثر سن گیاه (گیاهان یک ساله و گیاهان دوساله) به عنوان فاکتور اصلی، دو سطح بنزیل آدنین (0.5 و 1 میلی مولار) و دو سطح اسید گلوتامیک (1 و 2 میلی مولار) به همراه تیمار شاهد (بدون محلول پاشی) به عنوان فاکتور فرعی به کار برده شدند. نتایج نشان داد که، بیشترین مقدار نیتروژن کل (1.70 درصد)، فسفر (0.08 درصد) و پرولین (3.86 میلی گرم بر گرم) در گیاهان یک ساله و بیشترین مقدار منیزیم برگ (0.64 میکروگرم بر کیلوگرم) و قند محلول (63.26 میلی گرم بر گرم) در گیاهان دوساله و تحت محلول پاشی بنزیل آدنین 1 میلی مولار حاصل شد. حداکثر مقدار عناصر پتاسیم (1.90 درصد)، کلسیم (2.92 درصد) و آهن (152.21 میکروگرم بر کیلوگرم) در گیاهان دوساله و تحت تیمار بنزیل آدنین 0.5 میلی مولار به دست آمد. کمترین مقدار نشت یونی برگ ها (16.31 درصد) و بیشترین مقدار محتوای نسبی آب (89.61 درصد) با کاربرد برگی اسید گلوتامیک 2 میلی مولار در گیاهان یک ساله، و بیشترین میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز (4.15 میلی گرم پروتئین در دقیقه) و پراکسیداز (1.61 میلی گرم پروتئین در دقیقه) با کاربرد برگی اسید گلوتامیک 1 میلی مولار در گیاهان دوساله حاصل شد. بیشترین مقدار وزن تر برگ (123.51 گرم) و وزن خشک برگ (47.93 گرم) در گیاهان یک ساله و با کاربرد برگی اسید گلوتامیک 1 میلی مولار به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، کاربرد سطوح مختلف بنزیل آدنین و اسید گلوتامیک جهت بهبود جذب عناصر و نیز بهبود خصوصیات مورفوفیزیولوژیک گیاه گل انگشتانه ارغوانی پیشنهاد می شود.

effect of benzyl-adenine and glutamic acid on concentration of elements and morpho-physiological characteristics of one-year and two-year-old digitalis purpurea l.

in order to investigate the effect of foliar application of different levels of benzyl-adenine and glutamic acid on the concentration of elements and some physiological characteristics of digitalis purpurea l. in one-year and two-year-old plants, a factorial experiment in the form of a completely randomized design with three replications was conducted at the university of zanjan research greenhouse. the treatments consisted of the effect of plant age (one-year plants and two-year old plants) as the main factor and two levels of benzyl-adenine (0.5 and 1 mm) and two levels of glutamic acid (1 and 2 mm) with the control as a subfactor. the results showed that the highest amount of total nitrogen (1.70%), phosphorus (0.08%), and proline (3.86 mg/g) in the one-year-old plants and the highest amount of leaf magnesium (0.64 µg/kg) and soluble sugar (63.26 mg/g) were obtained in the two-year-old plants under foliar application of 1 mm benzyl-adenine. the maximum amount of elements potassium (1.90%), calcium (2.92%), and iron (152.21 µg/kg) was obtained in two-year-old plants treated with 0.5 mm benzyl adenine. the lowest amount of ion leakage index of leaves (16.31%) and the highest amount of relative water content (89.61%) were recorded with foliar application of 2 mm glutamic acid in one-year-old plants, and the highest amount of catalase enzyme activity (154.4 mg/g protein) and peroxidase (1.61 mg/g protein) were obtained by foliar application of 1 mm glutamic acid in the two-year-old plants. the highest leaf fresh weight (123.51 g) and leaf dry weight (47.93 g) were obtained in the one-year-old plants with foliar application of 1 mm glutamic acid. according to the results, the application of different levels of benzyl-adenine and glutamic acid is recommended to improve the absorption of elements and also to improve the morpho-physiological characteristics of the digitalis purpurea l.