اثر تنش خشکی بر ویژگی‌های بیوشیمیایی ارقام سورگوم دانه‌ای در کشت تابستانه

انتخاب رقم سازگار به شرایط تنش خشکی در هر منطقه نقش مهمی در دست یابی به پتانسیل تولید در آن منطقه دارد. به این منظور اثر تنش خشکی از طریق دور آبیاری پس از 80 (شاهد)، 110 (تنش ملایم)، 140 (تنش نسبتاً شدید) و 170 (تنش شدید) میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس الف روی چهار رقم سورگوم دانه‌ای؛ سپیده، کیمیا، پیام و kgs32 در کشت تابستانه در خرم آباد لرستان بررسی شد. نتایج نشان داد مقدار رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a/b، کاروتن و گزانتوفیل) و مقدار نشاسته، پروتئین، سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم با تشدید تنش خشکی کاهش یافت، اما مقدار نیترات، پرولین و پتاسیم در اندام هوایی سورگوم افزایش نشان داد. تشدید تنش خشکی سرکوب کاتالاز را به همراه داشت، اما موجب عمل کردن مکانیسم دفاع آنتی اکسیدانی از طریق افزایش تولید پراکسیداز شد. بیشترین میزان قندهای محلول غیر ساختاری، پراکسیداز و پرولین اندام هوایی از ارقام kgs23 و پیام در شرایط تنش شدید خشکی حاصل شد، درحالی که بیشترین مقدار نشاسته در شرایط معمول آبیاری از رقم سپیده و بیشترین مقدار کاتالاز و پروتئین کل اندام هوایی در شرایط معمول آبیاری در ارقام پیام و kgs23 مشاهده شد. روند تغییرات عملکرد دانه همه ارقام سورگوم دانه ای تحت تاثیر تنش خشکی از یک رابطه خطی معنی دار و منفی پیروی کرد، اما تغییرات پراکسیداز و پرولین با افزایش تنش خشکی یک رابطه خطی معنی دار و مثبت داشت. در مجموع، ارقام سورگوم دانه ای kgs23 و سپیده با داشتن مکانیسم های مختلف تحمل تنش خشکی برای شرایط معمول و تنش در منطقه معتدل خرم آباد قابل توصیه اند.

effect of drought stress on the biochemical characteristics of grain sorghum cultivars in summer cultivation

selection of cultivars adapted to drought stress conditions in each region plays an important role in achieving production potential in that region. for this purpose, the effect of drought stress through the irrigation cycle after 80 (control), 110 (mild stress), 140 (relatively severe stress) and 170 (severe stress) mm of evaporation from the class a evaporation pan on four grain sorghum cultivars, sepideh, kimia, payam and kgs32, was investigated in summer cultivation in khorramabad, lorestan. the results showed that the amount of photosynthetic pigments (chlorophyll a, chlorophyll b and total chlorophyll, ratio of chlorophyll a/b, carotene and xanthophyll) and the amount of starch, protein, sodium and the ratio of sodium to potassium decreased with the intensification of drought stress, but the amount of nitrate, proline and potassium increased in the sorghum shoot. intensification of drought stress was accompanied by the suppression of catalase, which caused the antioxidant defense mechanism to work through increasing peroxidase production. the highest amounts of non structural soluble sugars, peroxidase and proline in the aerial part were obtained from kgs23 and payam cultivars under severe drought stress conditions, while the highest amount of starch under normal irrigation conditions was obtained from the sepideh variety, as were the highest amounts of catalase and total protein in the aerial part under normal conditions. watering was observed in payam and kgs23 cultivars. the trend of grain yield changes of all grain sorghum cultivars under the influence of drought stress followed a significant and negative linear relationship, but the changes of peroxidase and proline with increasing drought stress had a significant and positive linear relationship. in general, grain sorghum cultivars kgs23 and sepideh have different drought stress tolerance mechanisms and can be recommended for normal and stressful conditions in the temperate region of khorramabad.