تاثیر تلقیح قارچ مایکوریزا‌ آربوسکولار و باکتری‌های محرک رشد بر میزان تحمل گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) به سمیت کادمیوم

به‌منظور ارزیابی تلقیح قارچ مایکوریزا‌ و باکتری های محرک رشد (جنس سودوموناس) بر میزان تحمل گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) به سمیت کادمیوم آزمایشی در گلخانه‌ پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1399 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 16 تیمار به اجرا در آمد. عامل اول شامل کاربرد کود زیستی در چهار سطح (شاهد، کاربرد قارچ مایکوریزا، کاربرد باکتری محرک رشد و کاربرد توام قارچ و باکتری) و سطوح مختلف غلظت کادمیوم در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 75 میلی گرم کادمیوم در هر کیلوگرم خاک) بود. صفات مورد بررسی شامل درصد کلونیزاسیون ریشه، محتوای کادمیوم گیاه، برخی خصوصیات فیزیولوژیک و وزن خشک اندام هوایی گاوزبان اروپایی بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کادمیوم نشت الکترولیت، محتوای پرولین و محتوای کادمیوم در اندام هوایی افزایش یافت. استفاده از قارچ مایکوریزا و باکتری نسبت به عدم کاربردشان مثبت ارزیابی شد، به‌طوری که در هر چهار سطح کادمیوم در صفات مورد بررسی، بیشترین میزان پرولین، کلروفیل و محتوای نسبی آب و همچنین کمترین نشت الکترولیت و غلظت کادمیوم اندام هوایی، از تیمار تلفیقی این دو کود زیستی به دست آمد. کاربرد کود زیستی سبب افزایش وزن خشک قسمت های هوایی گیاهان تلقیح شده نسبت به شاهد شد. نتایج نشان داد که در شرایط وجود 25 و 50 میلی گرم کادمیوم بر کیلوگرم در خاک کاربرد تلفیقی کودهای زیستی موجب کاهش 21 و 17 درصدی انتقال کادمیوم از ریشه به اندام هوایی گاوزبان شد. لذا استفاده از کودهای زیستی در مناطق آلوده به کادمیوم توصیه می‌شود.

the effect of inoculation of arbuscular mycorrhizal fungi and growth-promoting bacteria on the tolerance of european borage (borago officinalis l.) to cadmium toxicity

in order to evaluate the inoculation of mycorrhizal and growth-promoting bacteria (pseudomonas genus) on the tolerance of european borage to cadmium toxicity, a factorial experiment was performed in the form of a completely randomized design with 3 replications in the research greenhouse of the agriculture faculty of yasouj university in 2019. the experimental factors include the application of biological fertilizer at 4 levels (control, application of mycorrhiza, application of growth-stimulating bacteria and combined application of mycorrhiza and bacteria) and 4 levels of cadmium concentration (0, 25, 50 and 75 mg cadmium per kg soil). the investigated traits were included root colonization percentage, plant cadmium content, some physiological characteristics and shoot dry weight of european borage. the results showed that with the increase in cadmium concentration, electrolyte leakage, proline content and cadmium content of aerial organs increased. the use of mycorrhiza and bacteria was evaluated positively compared to their non-use, so that in all four levels of cadmium, the highest proline, chlorophyll and relative water content, as well as the lowest electrolyte leakage and shoot cadmium concentration, were obtained from the combined two biofertilizers. application of biofertilizer increased the dry weight of the aerial parts of inoculated plants compared to the control. the results showed that in the presence of 25 and 50 mg/kg of cadmium, the combined application of bio-fertilizers reduced 21% and 17% of cadmium transfer from roots to shoots of borage. therefore, it is recommended to use biological fertilizers in areas contaminated with cadmium.