مطالعه تاثیر کاربرد بیوچار و سلنیوم در کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از کادمیوم در گیاه گشنیز (coriandrum sativum l.)

به منظور بررسی تاثیر بیوچار و سلنیوم بر خصوصیات کمی و کیفی گشنیز (coriandrum sativum l.) تحت تنش کادمیوم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای در طی سال‏های 1401-1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل استفاده از کلرید کادمیوم در سه سطح (صفر، 10 و 20 میلی گرم در کیلوگرم خاک)، بیوچار در دو سطح (صفر و 5 درصد حجمی) و محلول پاشی برگی با سلنات سدیم در دو سطح (صفر و 20 میلی گرم در لیتر) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد تیمار کادمیوم 20 میلی گرم در کیلوگرم سبب کاهش صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل a، b و کل، محتوای نسبی آب برگ و افزایش فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و قند محلول شد. فنل تا سطح کادمیوم 10 میلی گرم در کیلوگرم افزایش پیدا کرد اما در سطوح بالاتر کادمیوم (20 میلی گرم در کیلوگرم خاک) کاهش پیدا کردند. تیمارهای سلنیوم و بیوچار با کاهش اثر تنش کادمیوم سبب افزایش صفات وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، محتوای کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد اسانس و کاهش صفات فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، قند محلول، تجمع کادمیوم ریشه و اندام هوایی شدند. بیشترین مقدار عملکرد اسانس (16.93 میلی‏گرم در بوته) و درصد اسانس (0.44 درصد) در تیمار ترکیب بیوچار 5 درصد حجمی و سلنیوم 20 میلی‏گرم در لیتر مشاهده شد. بیوچار و سلنیوم با تعدیل اثر تنش کادمیوم سبب بهبود صفات گشنیز شدند.

effect of biochar and selenium on alleviating oxidative stressed induced by cadmium on coriander (coriandrum sativum l.)

in order to investigate the effect of biochar and selenium on the quantitative and qualitative characteristics of coriander (coriandrum sativum l.) under cadmium stress, a factorial experiment was conducted in the form of a completely randomized design with three replications in greenhouse conditions during the years 2022. the experimental treatments include the use of cadmium chloride at three levels (0, 10 and 20 mg/kg), biochar at two levels (0 and 5% of soil) and foliar spraying with sodium selenate at two levels (0 and 20 mg/l). the results of this research showed that cadmium treatment of 20 mg/kg caused a decrease in fresh and dry weight of shoot and root, chlorophyll a, b and total, relative leaf water content and increased activity of superoxide dismutase enzyme and soluble sugar. phenol increased up to the cadmium level of 10 mg/kg, but decreased at higher cadmium levels (20 mg/kg). by reducing the effect of cadmium stress, selenium and biochar treatments increased the fresh and dry weight of roots and shoots, chlorophyll content, relative leaf water content, and essential oil yield, and decreased the characteristics of superoxide dismutase enzyme activity, soluble sugar, and cadmium accumulation in roots and shoots. the highest amount of essential oil yield (16.93 mg/plant) and percentage of essential oil (0.44%) was observed in the combination treatment of biochar 5% by volume and selenium 20 mg/l. biochar and selenium improved coriander traits by modulating the effect of cadmium stress.