اثر باکتری‌های حل‌کننده فسفات و سیلیکات بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی، عملکرد دانه و روغن گیاهان دارویی خارمریم (silybum marianum) و شنبلیله (trigonella foenum- graecum) در شرایط کشت مخلوط

به منظور ارزیابی اثر باکتری های حل کننده فسفات و سیلیکات بر عملکرد دانه و ترکیبات بیوشیمیایی خارمریم و شنبلیله در شرایط کشت مخلوط، آزمایشی در سال 1399 در استان کهگیلویه و بویراحمد، شهر یاسوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول در پنج سطح شامل تیمار باکتری حل‎کننده فسفات، باکتری حل‎کننده سیلیکات، باکتری حل‎کننده فسفات+ حل‎کننده سیلیکات و کاربرد همزمان کود فسفاته و سیلیکاته شیمیایی همراه با شاهد (بدون کود) بر الگوهای مختلف کشت به عنوان عامل دوم شامل کشت خالص خارمریم، کشت خالص شنبلیله، مخلوط خارمریم و شنبلیله با آرایش (1:1) و (2:2) مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاربرد همزمان باکتری های حل کننده فسفات و سیلیکات باعث افزایش کلروفیل a شنبلیله (45%) و خارمریم (21%)، کلروفیل کل شنبلیله (20%) و خارمریم (22%) و کاروتنوئید شنبلیله (60%) شد و الگوی مخلوط (2:2) باعث افزایش معنی دار کلروفیل b شنبلیله (16%) شد. بیشترین میزان فنل خارمریم از کشت مخلوط (2:2) و کاربرد همزمان باکتری ها و بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی در شنبلیله از کشت مخلوط (1:1) و کاربرد همزمان باکتری ها بدست آمد. کاربرد باکتری های حل کننده به صورت جدا و همزمان، فنل خارمریم و خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره شنبلیله را در تمام الگوهای کشت افزایش داد. بیشترین درصد روغن دانه در هر دو گیاه از الگوی مخلوط (2:2) و کاربرد همزمان باکتری ها و بیشترین عملکرد دانه خارمریم از الگوی مخلوط (2:2) و کود شیمیایی به دست آمد. به طور کلی نتیجه گیری می شود احتمالاً گونه‎های میکروبی، از طریق افزایش توان فتوسنتزی سبب بهبود عملکرد دانه و درصد روغن دانهمی شوند. به علاوه شرایط بهتر این دو گیاه در کشت مخلوط به همراه بهره گیری از فراهمی برخی عناصر در اثر عمل گونه های میکروبی سبب افزایش تولید متابولیت های ثانویه و بهبود خواص آنتی اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید روغن دو گیاه می گردد.

the effect of phosphate and silicate solubilizing bacteria on some physiological, biochemical characteristics, seed and oil yield of milk thistle (silybum marianum) and fenugreek (trigonella foenum- graecum) in intercropping conditions

in order to evaluate the effect of phosphate and silicate solubilizing bacteria on grain yield and biochemical compounds of milk thistle and fenugreek in intercropping conditions, a three replicated rcbd factorial experiment was conducted in 2019 in kohgiluyeh and boyar ahmad provinces, yasouj, iran. five different levels of fertilizers includes phosphate solubilizing bacteria, silicate  solubilizing bacteria, phosphate solubilizing bacteria + silicate solubilizing bacteria, and phosphate and silicate chemical fertilizers versus control (no fertilizer) as the first factor, were evaluated in different intercropping patterns (monocropping of milk thistle, monocropping of fenugreek, intercropping of milk thistle and fenugreek with arrangements (1:1) and (2:2)) as second factor. the results showed that the simultaneous application of phosphate and silicate solubilizing bacteria increased the chlorophyll a of fenugreek (45%) and milk thistle (21%), the total chlorophyll of fenugreek (20%) and milk thistle (22%), and the carotenoid of fenugreek (60%) and intercropping pattern (2:2) caused a significant increase in chlorophyll b of fenugreek (16%) at the probability level of one percent. the highest phenol rate of milk thistle was obtained from the intercropping pattern (2:2) and the simultaneous application of bacteria, and the highest antioxidant property of fenugreek was obtained from the intercropping pattern (1:1) and the simultaneous application of bacteria. the application of solubilizing bacteria increased the phenol of milk thistle and the antioxidant property of fenugreek extract in all cropping patterns. the highest percentage of seed oil in both plants was obtained from the intercropping pattern (2:2), and the simultaneous application of bacteria and the highest yield of milk thistle seeds were obtained from the intercropping pattern (2:2) and chemical fertilizer. in general, it could be concluded that the application of microbial species will probably improve the yield and percentage of seed oil. in addition, better conditions for both plants in the intercropping system and more available nutrients resulting from microbial activity will increase the production of secondary metabolites and improve antioxidant property, phenol and flavonoid contents of the oil.