بررسی واکنش‌های فیزیولوژیکی چند ژنوتیپ چغندرقند در سطوح مختلف تنش شوری

شوری از مهم ترین تنش های محیطی است که گسترش روزافزون آن، رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می دهد، در این راستا شناسایی ارقام چغندرقند متحمل به تنش شوری جهت بهبود واکنش‌های فیزیولوژیکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به ‌همین منظور پژوهشی جهت بررسی ویژگی‌های فیزیولوژیکی ژنوتیپ های چغندرقند تحت تنش شوری در سال 1399 انجام گرفت. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی تحت شرایط گلخانه‏ای انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ژنوتیپ‌های مختلف چغندرقند (9 ژنوتیپ‏) به عنوان فاکتور اول و تنش شوری به عنوان فاکتور دوم در چهار سطح (شاهد و 4، 8 و 12 دسی‏زیمنس بر متر) بودند. نتایج نشان داد که اثرات تنش شوری بر محتوای کلروفیل، پروتئین محلول، محتوای پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل ‌اکسیداز) ارقام مختلف چغندرقند معنی‌دار بود. سطوح بالاتر تنش شوری (12 دسی‌زیمنس بر متر) موجب افزایش معنی‌دار پروتئین محلول، محتوای پرولین، قندهای محلول و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز و پلی‌فنل‌ اکسیداز نسبت به سایر سطوح تنش شوری و تیمار شاهد شد. در حالی که، بیش‌ترین محتوای کلروفیل a، b و کلروفیل کل در رقم شماره 15 و 4 در تیمار عدم اعمال تنش شوری مشاهده شد. در ژنوتیپ های مورد مطالعه، ژنوتیپ‌های شماره 6، 15 و 20 از بیش‌ترین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در شرایط تنش شوری 12 دسی‌زیمنس بر متر برخوردار بودند. لذا، در سطوح بالاتر تنش شوری، ارقام مقاوم چغندرقند با بهبود محتوای اسمولیت‌های سازگار و فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی از طریق حقظ ساختار غشا از کاهش محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی جلوگیری می‌کنند.

investigating the physiological response of different genotypes of sugar beet in different levels of salinity stress

salinity is one of the most important environmental stresses, the increasing spread of which reduces the growth and yield of agricultural plants, in this regard, identifying sugar beet cultivars tolerant to salinity stress to improve quantitative and qualitative yield is of particular importance. for this purpose, research was conducted to investigate the physiological characteristics of some sugar beet genotypes under salt stress in 2019. this experiment was carried out factorially in the form of randomized complete blocks with three replications in mohaghegh ardabili university under greenhouse conditions. the experimental factors included different genotypes of sugar beet (9 genotypes) as the first factor and salinity stress as the second factor at four levels (control and 4, 8 and 12 ds/m). the results showed that the effects of salinity stress on chlorophyll content, soluble protein, proline content, soluble sugars and the activity of antioxidant enzymes (catalase, peroxidase and polyphenol oxidase) of different sugar beet cultivars were significant. higher levels of salinity stress (12 ds/m) caused a significant increase in soluble protein, proline content, soluble sugars and activity of catalase, peroxidase and polyphenol oxidase enzymes compared to other levels of salinity stress and the control treatment. whereas, the highest content of chlorophyll a, b and total chlorophyll was observed in cultivars number 15 and 4 in the treatment of not applying salt stress. among the studied genotypes, genotypes no. 6, 15 and 20 had the highest activity of antioxidant enzymes under the condition of 12 ds/m salinity stress. therefore, at higher levels of salinity stress, resistant sugar beet cultivars prevent the reduction of photosynthetic pigment content by improving the content of compatible osmolytes and antioxidant activities through correct membrane structure.