اثر اسید هیومیک و بیوچار کود گوسفندی بر غلظت برخی عناصر غذایی اندام هوایی و عملکرد گیاه مرزه تابستانه (satureja hortensis l.)

به‌منظور بررسی اثر کاربرد خاکی بیوچار کود گوسفندی و محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی اندام هوایی گیاه مرزه تابستانه (satureja hortensis l.) پژوهشی به‌صورت فاکتوریل دوعاملی بر پایه طرح کاملاً تصادفی و سه تکرار در شرایط گلخانه ای صورت گرفت. فاکتورهای مورد استفاده شامل سه سطح بیوچار (صفر، 1 و 2 درصد وزنی) و سه سطح محلول پاشی اسید هیومیک (صفر، 200 و 400 میلی گرم بر لیتر در سه مرحله) بود. نتایج نشان داد اثر اصلی کاربرد بیوچار و اسید هیومیک بر وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، قطر ساقه، کربوهیدرات، کلروفیل فلورسانس، مقدار نیتروژن، فسفر و پتاسیم اندام هوایی مثبت و معنی دار گردید. اثرهای متقابل بیوچار و هیومیک اسید بر تمام صفات اندازه گیری شده به‌جز وزن خشک ریشه، قطر ساقه و کربوهیدرات معنی دار شد. بطوریکه بیشترین وزن ‌تر (9/50 گرم در گلدان) و خشک اندام هوایی (4/5 گرم در گلدان)، وزن ‌تر ریشه (17/27 گرم در گلدان)، کلروفیل فلورسانس (944/0)، مقدار نیتروژن (62/3 درصد)، فسفر (383/0 درصد) و پتاسیم اندام هوایی (03/4 درصد) در تیمار 400 میلی‌گرم اسید هیومیک +2 درصد بیوچار و کمترین صفات مذکور در تیمار شاهد (عدم کاربرد بیوچار و اسید هیومیک) مشاهده گردید. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین وزن خشک ریشه (787/0 گرم در گلدان) و کربوهیدرات (253/4 میلی گرم در گرم) در اثر کاربرد 400 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و بیشترین قطر ساقه (461/0 سانتی متر) در تیمار 2 درصد بیوچار مشاهده گردید. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می توان بیان کرد که مصرف خاکی بیوچار و محلول‌پاشی اسید هیومیک جهت افزایش عملکرد و غلظت عناصر غذایی مرزه تابستانه توصیه می شود؛ اما چون‌که پژوهش مورد نظر در شرایط گلخانه ای صورت گرفته است، پیش از هرگونه توصیه کودی در شرایط مزرعه با توجه به نتایج این پژوهش بهتر است مورد ارزیابی و تایید قرار گیرد.

the effect of humic acid and biochar in sheep manure on the concentration of some nutrient elements in aerial parts and the yield of the summer savory plant (satureja hortensis l.)

in order to investigate the effect of soil application of sheep manure biochar and humic acid foliar application on the yield and concentration of some nutrient elements in the aerial parts of the summer savory plant, two-factor factorial research was conducted based on a completely randomized design and three replications in greenhouse conditions. the factors used included three levels of biochar (0, 1 and 2% by weight) and three levels of humic acid spraying (0, 200 and 400 mg.l-1 in three stages). the results showed that the main effect of biochar and humic acid application on the fresh and dry weight of the shoot, fresh and dry weight of the root, stem diameter, carbohydrate, chlorophyll fluorescence, amount of nitrogen, phosphorus and potassium of the shoot was positive and significant. the interaction effects of biochar and humic acid were significant on all measured traits except root dry weight, stem diameter and carbohydrates. so that the highest wet weight (50.9 grams per pot) and dry weight of shoot (5.4 grams per pot), root wet weight (27.17 grams per pot), chlorophyll fluorescence (0.944), nitrogen amount (3.62%), phosphorus (0.383%), and potassium (4.03%) of aerial parts in the treatment of 400 mg.l-1 of humic acid + 2 percent of biochar and the least mentioned traits were observed in the control treatment (no application of biochar and humic acid). the results also showed that the highest root dry weight (0.787 g per pot) and carbohydrates (4.253 mg.g-1) due to the use of 400 mg.-l humic acid and the largest stem diameter (0.461 cm) were observed in the 2% biochar treatment. according to the obtained results, it can be said that the soil application of biochar and humic acid foliar spraying is recommended to increase the yield and concentration of summer savory nutrients. but since the research was done in greenhouse conditions, it is better to evaluate and approve the results of this research before making any fertilizer recommendations in field conditions.