تاثیر میکوریزا، ورمی‌کمپوست و پوترسین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی تریتیکاله (triticosecale wittmack) تحت تنش شوری

به منظور بررسی تاثیر میکوریزا، ورمی کمپوست و پوترسین بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی تریتیکاله تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400-1399 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 60 و 120 میلی مولار با نمک کلرید سدیم)، کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کودهای زیستی به عنوان شاهد، کاربردورمی کمپوست، میکوریزا، کاربرد توام ورمی کمپوست و میکوریزا) و محلول پاشی پوترسین در سه سطح (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد، محلول پاشی 0.4 و 0.8 میلی مولار پوترسین) بودند. نتایج نشان داد کمترین میزان هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل برگ در کاربرد میکوریزا با ورمی کمپوست و محلول پاشی 0.8 میلی مولار پوترسین در شرایط عدم اعمال شوری مشاهده شد. همچنین این ترکیب تیماری شاخص کلروفیل (40.75 درصد)، محتوای نسبی آب (37.7 درصد)، هدایت روزنه ای (43.85 درصد)، فلورسانس متغیر (120.21 درصد)، فلورسانس حداکثر (45.46 درصد) و عملکرد کوانتومی برگ (51.37 درصد) و عملکرد دانه (38.7 درصد) را نسبت به عدم کاربرد کودهای زیستی و پوترسین در بالاترین سطح شوری (120 میلی مولار) افزایش داد. بر اساس نتایج کاربرد کودهای زیستی (میکوریزا و ورمی کمپوست) و پوترسین، می تواند عملکرد دانه تریتیکاله را تحت شرایط شوری به واسطه بهبود شاخص های فلورسانس کلروفیل و سایر صفات فیزیولوژیک افزایش دهد.

effects of mycorrhiza, vermicompost and putrescine on the morpho-physiological characteristics of triticale (triticosecale wittmack) under salinity stress

in order to study the effects of mycorrhiza, vermicompost and putrescine on the morpho-physiological characteristics of triticale (triticosecale wittmack) under salinity stress, an experimental as factorial was conducted based on a randomized complete block design with three replications at the research greenhouse of the faculty of agriculture and natural resources, university of mohaghegh ardabil, during 2021–2022. the experimental factors were included salinity in three levels (no salinity as a control, 60 and 120 mm salinity from nacl), biofertilizers in four levels (no application of biofertilizers as a control, application of vermicompost, mycorrhiza, both applications of vermicompost and mycorrhiza), and foliar application of putrescine (foliar application with water as a control, foliar application of 0.4 and 0.8 mm). the results showed that minimum of leaf electrical conductivity and minimum fluorescence were observed in the application of mycorrhiza with vermicompost and foliar application of 0.8 mm putrescine under no salinity conditions. also, this treatment combination increased chlorophyll index (40.75%), relative water content (37.7%), stomatal conductance (43.85%), variable fluorescence (120.21%), maximum fluorescence (45.46%), quantum yield (51.37%), and grain yield (38.7%) in comparison with the no application of biofertilizers and putrescine under the highest salinity level (120 mm). based on the results, the application of biofertilizers (mycorrhiza and vermicompost) and putrescine can increase the grain yield of triticale under salinity stress due to improving chlorophyll fluorescence indices and other physiological traits.