ارزیابی شاخص‌های بیوشیمیایی تحمل به تنش خشکی در پایه‌‌ها و ارقام آلو و گوجه (prunus spp.)

خشکی مهم‌ترین تهدید تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است و تغییرات اقلیمی این تهدید را تشدید می‌کنند. معرفی ارقام و پایه‌های متحمل به خشکی یک راهکار اصولی است. به‌ ‌منظور بررسی تحمل به خشکی برخی پایه‌ها و ارقام تجاری آلو و گوجه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات باغبانی، کمال‌شهر، کرج، ایران در سال 1401 1400 انجام شد. فاکتور اول شامل پایه‌های رویشی میروبالان c29، پنتا، تترا، سنت جولین، ماریانا 2624، gf677 و gn15 به همراه پایه بذری گوجه به عنوان شاهد، و فاکتور دوم ارقام آلو ژاپنی (سیمکا و no16) و آلو اروپایی (زوچلو) و گوجه سبز و فاکتور سوم تنش خشکی (با اعمال قطع آبیاری به مدت 14 روز) و شاهد (بدون قطع آبیاری) بود. شاخص‌های بیوشیمیایی مورد بررسی شامل فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز، محتوای پرولین، پروتئین محلول، آنتی‌اکسیدان کل، نشت یونی و محتوای نسبی آب از شاخص های فیزیولوژیکی بود. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در شرایط تنش خشکی در زوچلو روی پایه gn15 نسبت به شاهد افزایش داشته است. بیشترین میزان پرولین در رقم  no16و پایه gf677 مشاهده شد. با توجه به نتایج، رقم زوچلو،  no16و پایه gf677 و gn15 از نظر صفات مورد بررسی به‌عنوان ارقام و پایه‌های متحمل به خشکی معرفی می‌شوند.

evaluation of biochemical parameters of tolerance to drought stress in rootstocks and cultivars of plum and prune (prunus spp.)

drought is one of the most threats in agricultural production worldwide, and climate change exacerbates this threat. introducing drought tolerant cultivars and stocks is a fundamental solution. in order to evaluate the tolerance to drought of some economical rootstocks and varieties of prunus spp., a factorial experiment was conducted in a completely randomized block design with three replications at the horticultural research institute, kamalshahr, karaj, iran, in 2021–2022. the first factor included vegetative rootstocks of myrobalan c29, penta, tetra, st. julien, mariana 2624, gf677 and gn15, along with seed rootstocks of plum as a control; the second factor was varieties of japanese plum (simka and no16), european plum (zuchelo) and greengag prunus and the third factor was drought stress (with interruption of irrigation for 14 days) and control (without interruption of irrigation). evaluated biochemical traits included the activity of the antioxidant enzymes catalase, peroxidase and polyphenol oxidase, proline content, soluble protein, total antioxidant, ionic leakage and relative water content. the results showed that the activity of antioxidant enzymes under drought stress conditions in zuchelo on gn15 rootstock, were increased compared to the control. the highest proline content was observed in the no16 variety and gf677 rootstock. according to the results, in terms of the studied traits, zuchelo, no16, gf677, and gn15 were introduced as drought tolerant varieties and rootstocks.