نقش محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید بر القای فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاه نرگس (narcissus tazetta l.) در واکنش به آبیاری با آب شور

آزمایش حاضر با هدف بررسی بهبود تحمل به شوری گیاه نرگس با محلول پاشی سدیم نیتروپروساید به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) طی سال های 1398 و 1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری با آب شور در دو سطح 4 و 8 دسی زیمنس بر متر و شاهد (عدم شوری) و سدیم نیتروپروساید در چهار سطح (صفر، 100، 200 و 400 میکرومولار) بود. نتایج نشان داد که تنش شوری بالا باعث ایجاد تنش اکسیداتیو، از جمله افزایش تولید 118 درصدی پراکسید هیدروژن و 82 درصدی مالون دی آلدئید در گیاهان شد. تنش شوری شدید باعث کاهش صفات مورفولوژیکی از جمله کاهش 40 درصدی عمر گل روی بوته و 49 درصدی دوره گلدهی گل نرگس نسبت به شرایط عدم تنش شد. تنش شوری منجر به تغییر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در غلظت های مختلف شد. فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز با تیمار شوری همبستگی مثبت داشت و تا 23 درصدی افزایش نشان داد. در حالی که آنزیم کاتالاز تا سطح 4 دسی زیمنس بر متر شوری 87 درصد افزایش یافت و سپس در غلظت بالاتر در برگ کاهش یافت. با این وجود، کاربرد سدیم نیتروپروساید آسیب اکسیداتیو در گیاهان را با بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، پرولین و فلاونوئید گل، مانع کاهش زیست توده گیاه شد. در نهایت، نتایج این مطالعه نشان داد کاربرد سدیم نیترو پروساید به ویژه غلظت 200 میکرومولار تحمل به تنش شوری در گل نرگس را از طریق کاهش جذب سدیم تا 16 درصد و پراکسیداسیون لیپیدهای غشا تا 17 درصد بهبود داد.

role of foliar application of sodium nitroprusside on induction of antioxidant enzyme activities of narcissus (narcissus tazetta l.) in response to saline water irrigation

the present experiment was aimed to investigate the improvement of salt tolerance in narcissus by exogenous application of sodium nitroprusside (snp) in a factorial complete randomized block design with three replications at the research greenhouse, islamic azad university, isfahan (khorasgan) branch during 2019-2020. experimental treatments included irrigation by saline water at two levels 4 and 8 ds m-1 and control (without saline), as well as snp (0, 100, 200, and 400 µm). the results indicated that elevated salt stress levels induce oxidative stress, including an increase in the hydrogen peroxide by 82% and malondialdehyde by 118% in plants. severe salt stress reduced morphological traits, including a 40% decrease in flower longevity on the plant and a 49% decrease in the flowering duration of narcissus compared to non-stress conditions. the salt stress led to the change of antioxidant enzymes activities at different concentrations. the activity of superoxide dismutase enzyme positively correlated with salt treatment and increased up to 23%. while catalase enzyme increased up to 4 ds m-1 treatment by 87% and then decreased at a higher concentration in the leaves. however, snp reduced oxidative damage in plants by improving antioxidant enzymes, proline and flavonoid content, ultimately, preventing the reduction of plant biomass. finally, the present study showed that the exogenous application of snp, especially at a concentration of 200 µm, improved narcissus tolerance to salinity stress by reducing the uptake of na by 16%, as well as decreasing membrane lipid peroxides by 17%.