بهبود فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان و شاخصه‌های قدرت بذر کلزا با پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک و صمغ عربی

فرسودگی از تغییرهای برگشت ناپذیر بذر است که می تواند قوه نامیه آن را تهدید کند. پیش تیمار بذر از جمله روش هایی است که با اصلاح ساختار و عملکرد بذر، قدرت بذور فرسوده را بهبود می دهد. در این راستا، ابتدا بهترین ترکیب پیش تیماری اسید سالیسیلیک، تیواوره و صمغ عربی برای صفات جوانه زنی و گیاهچه بذر فرسوده کلزا رقم اکاپی انتخاب شد. سپس با استفاده از طرح های آزمایشی مجدداً اثر آن روی شاخص های جوانه زنی، رشد گیاهچه، آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز (cat)، سوپراکسید دیسموتاز (sod)، آسکوربات پراکسیداز (apx)، گایاکول پراکسیداز (gp) و آلفا- آمیلاز (α-amylase) بررسی شد. نتایج طرح تاگوچی ترکیب یک میلی مولار اسید سالیسیلیک و 0.75 درصد صمغ عربی را به عنوان تیمار منتخب معرفی کرد که اثربخشی آن در آزمایش های بعدی تایید شد. اثر تحریک کنندگی این تیمار بر صفات سرعت جوانه زنی، طول و وزن ریشه چه و گیاهچه نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود به طوری که، طول و وزن گیاهچه را به ترتیب 30 و 60 درصد افزایش داد. نتایج آنزیمی نشان داد، فعالیت آنزیم های sod، apx و α-amylase به طور معنی دار (p≤0.01) تحت تاثیر تیمار منتخب قرار گرفت و سطح فعالیت آن ها به ترتیب 14، 22.7 و 5.5 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. در کل، پیش تیمار بذور کلزا با ترکیب اسید سالیسیلیک و صمغ عربی می تواند با تحریک سیستم دفاعی و انتقال مواد ذخیره ای موجب تسریع در جوانه زنی و تشکیل گیاهچه قوی شود. تقویت این عوامل می تواند شرایط لازم جهت استقرار بهینه گیاه کلزا را در شرایط محیطی متغیر فراهم کند.

improving activity of antioxidant enzymes and vigor in rapeseed by salicylic acid and gum arabic seed priming

deterioration is an irreversible feature of the seed that threatens its viability. seed priming is one of the methods which improves vigor by modifying the structure and performance of deteriorated seeds. in this regard, at the first step, the best priming combination of different concentrations of salicylic acid, thiourea, and gum arabic was selected by germination and seedling traits in deteriorated seeds of canola var. okapi. then, using conventional experimental designs, its effect was tested on germination indices, seedling growth, antioxidant enzymes’ catalase (cat), superoxide dismutase (sod), ascorbate peroxidase (apx), guaiacol peroxidase (gp), and alpha-amylase (α-amylase). the results of the taguchi method introduced a combination of 1 mm salicylic acid and 0.75% gum arabic as the best treatment, and its effectiveness was confirmed by subsequent experiments. the stimulating effect of this treatment on germination rate, root and seedling length, and seedling weight was significant compared to the control treatment (p≤0.01). the length and weight of seedlings increased by 30 and 60%, respectively. enzymatic results showed that the activity of sod, apx, and α-amylase enzymes was significantly (p≤0.01) increased by the selected treatment by 14, 22.7, and 5.5%, respectively, compared to the control treatment. in general, priming the seeds with a combination of salicylic acid and gum arabic stimulates the defense system and remobilization of reserves, which is reflected in the improvement of germination and seedling indices. enhancing these factors provides a suitable condition for the optimal establishment of canola in environmental conditions.