تاثیر سلنیم بر رشد، فتوسنتز و فعالیت اسید فسفاتاز در گیاه سیر (Allium Sativum L.) تحت شرایط کمبود فسفر و همزیستی میکوریزایی

سیر (allium sativum l.) گیاهی حساس به کمبود فسفر است و به دلیل سیستم ریشه ای کم انشعاب وابستگی زیادی به همزیستی میکوریزایی دارد. سلنیم به عنوان یک عنصر مفید برای گیاهان، عامل افزایش کیفیت تغذیه ای این گیاه خوراکی و دارویی است. در این پژوهش تاثیر سلنیم (به صورت سدیم سلنات) در سه سطح (بدون و با 20 یا 80 میکروگرم سلنیم در لیتر بستر)، در دو شرایط تغذیه کافی (2 میلی مولار) و کمبود فسفر (بدون عرضه فسفر به محیط به مدت شش هفته)، و در غیاب یا حضور قارچ میکوریزی آربوسکول دار دیورسیسپورا ورسی فورمیس (diversispora versiformis) در گیاه سیر رشد یافته در بستر پرلیت آبیاری شده با محلول غذایی هوگلند بررسی شد. نتایج نشان داد کمبود فسفر موجب کاهش رشد گیاه و فتوسنتز برگ شد ولی تشکیل میکوریزا موجب افزایش رشد، فتوسنتز و غلظت قندها گردید. هر دو سطح سلنیم موجب تقویت تاثیر همزیستی میکوریزایی شد به نحوی که بیشترین وزن خشک، فتوسنتز و غلظت قندها در هر دو سطح فسفر، در ترکیب دو تیمار ثبت گردید. فعالیت ریشه ای اسید فسفاتاز تحت تاثیر کمبود فسفر و همزیستی (به عنوان تیمارهای منفرد) قرار نگرفت، لیکن سلنیم به تنهایی و نیز در ترکیب با کمبود فسفر و همزیستی، موجب افزایش معنی دار این شاخص شد. غلظت بهینه سلنیم در افزایش وزن خشک، درصد کلنی دار شدگی ریشه، فتوسنتز، قندها و فعالیت اسید فسفاتاز، 80 میکروگرم در لیتر بستر بود. این پژوهش اولین گزارش در مورد تاثیر هم افزای میکوریزا و سلنیم در پاسخ های سازشی گیاهان به کمبود فسفر است. 

the effect of selenium on growth, photosynthesis and activity of acid phosphatase in garlic (allium sativum l.) plants under phosphorus deficiency and mycorrhizal colonization

garlic (allium sativum l.) is susceptible to phosphorus (p) deficiency and because of coarse root system with low branching rate, this species is highly dependent on mycorrhizal symbiosis. as a beneficial element for higher plants, selenium (se) improves nutritional and pharmaceutical quality of this species. in this research, the effect of se (at 0, 20 and 80 µg l–1 of substrate as na2seo4) was investigated in garlic plants grown under adequate (2 mm) and low p (without p supply for six weeks) in the absence or presence of arbuscular mycorrhizal fungus (amf), diversispora versiformis in perlite as substrate and irrigated with hoagland nutrient solution for six weeks. results showed that, p deficiency caused reduction of shoot growth and leaf photosynthesis while amf inoculation results in the improvement of growth, photosynthesis and sugars content. selenium augmented the effect of amf inoculation leading to the highest dry biomass, photosynthesis and sugars content under the combination of both treatments irrespective the p supply level. the root activity of acid phosphatase (apase) was not affected by low p or +amf as single treatments, while se alone or in combination with low p and +amf significantly increased the apase activity. the optimum se concentration on the biomass, root colonization rate, photosynthesis and apase activity was 80 µg l–1. this is the first report on the synergistic effect of se on amf symbiosis on the adaptive response of plants to p deficiency.