اثر ال- سیستئین و لاکتات کلسیم بر عملکرد و کیفیت میوه بادمجان (solanum melongena l.) تحت تنش کم‌آبیاری

به منظور مطالعه تاثیر محلول پاشی سیستئین و لاکتات کلسیم بر عملکرد و کیفیت میوه بادمجان (solanum melongena cv. greta rz) تحت شرایط تنش کم آبیاری آزمایشی به صورت کرت‌‌‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌ها‌ی کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه زنجان در سال 1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری در سه سطح 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار محلول‌پاشی در پنج سطح شامل دو سطح لاکتات‌کلسیم (یک و دو گرم در لیتر)، دو سطح ال- سیستئین (0/15 و 0/5 درصد) و آب مقطر به عنوان شاهد بود. نتایج نشان داد که تنش کم آبیاری به طور معنی داری عملکرد بوته و کیفیت میوه را تحت تاثیر قرار داد. کمترین تعداد میوه، عملکرد بوته، کلروفیل کاسبرگ، ویتامین ث و بیشترین مقدار فنل، فلاونوئید، درصد نشت یونی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در تنش کم آبیاری 60 درصد حاصل شد. کاربرد لاکتات کلسیم و اسید آمینه سیستئین به طور معنی داری عملکرد و کیفیت میوه را در شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبیاری بهبود بخشید. بیشترین عملکرد بوته (2/5 و 2/46 کیلوگرم)، محتوای ویتامین ث (44/1 و 41/9 میلی گرم در 100 میلی لیتر) و محتوای مواد جامد محلول (4/4 و 3/9 درصد بریکس) به ترتیب با کاربرد لاکتات کلسیم 2 گرم در لیتر و سیستئین 0/5 درصد تحت شرایط آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه حاصل شد. کاربرد لاکتات کلسیم و سیستئین با افزایش فعالیت های آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسوتاز) و ترکیبات فنلی منجر به افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه شد. با توجه به نتایج، کاربرد لاکتات کلسیم 2 گرم در لیتر  و یا سیستئین 0/5 درصد به صورت جداگانه جهت بهبود عملکرد و کیفیت میوه بادمجان در شرایط آبیاری نرمال و کم آبیاری پیشنهاد می شود.

effect of l-cysteine and calcium lactate on yield and quality of eggplant (solanum melongena l.) fruit under deficit irrigation stress

in order to evaluate the effect of l-cysteine and calcium lactate on yield and fruit quality of eggplant (solanum melongena cv. greta rz) under deficit irrigation, a split plot experiment based on randomized complete block design with three replications was conducted at research farm of university of zanjan, during 2021. experimental treatments were included three levels of irrigation (60, 80 and 100 etc%) and five foliar spray treatments (two levels of calcium lactate (cal) 1 and 2 g.l-1 and two levels of l-cysteine (cys) 0.15 and 0.5%) and distilled water as a control. the results showed that deficit irrigation stress significantly affected plant yield and fruit quality. the lowest fruit number and plant yield (1.8 kg), sepal chlorophyll and vitamin c (11.65 mg.100ml-1) contents, and the highest phenols and flavonoids contents, electron leakage, and antioxidant enzymes activity were obtained at deficit irrigation 60% etc.  foliar application of cal and cys significantly improved fruit yield and quality under normal and deficit irrigation. the maximum plant yield (4.4 and 3.9 kg), vitamin c content (44.1 and 41.9 mg.100ml-1) and total soluble solid content (4.4 and 3.9 °b) were found with application of cal 2 g.l-1 and cys 0.5% respectively under irrigation 100 etc%. cal and cys with increasing antioxidant enzymes activity (superoxide dismutases, catalases and peroxidase) and phenolic compounds led to an increase in fruit antioxidant capacity. according to the results, application of cal 2 g.l-1 and cys 0.5% is recommended to improve yield and fruit quality of eggplant under normal and deficit irrigation condition