ارزیابی اثر قارچ اندوفیت Serendipita Indica بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گل نرگس (Narcissus Tazetta L.) در بسترهای مختلف کشت

نرگس شیراز‏، گونه زینتی مناسبی برای کاشت در هوای آزاد است. بخش های جنوبی از جمله استان خوزستان، یکی از مهمترین مناطق تولیدی این گل در زمستان است. با این وجود خاک مورد استفاده نیاز به اصلاح بافت دارد. به منظور بررسی اثرات بستر کشت به همراه تلقیح قارچ اندوفیت ریشه s. indica بر عملکرد نرگس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در هفت تکرار انجام شد. در این پژوهش از چهار بستر کشت (خاک زارعی 100 %؛ خاک زارعی 75 %+ ماسه 25 %؛ خاک زارعی 50 %+ ماسه 50 %؛ خاک زارعی 25 %+ ماسه 75 %) به عنوان فاکتور اول، تلقیح و عدم تلقیح قارچ s. indica به عنوان فاکتور دوم استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، قارچ s. indica سبب افزایش ویژگی های قطر بزرگ ترین گلچه (104 %)، تعداد گلچه (121 %)، طول ساقه گلدهنده (114 %)، عمرگلجای (137 %)، کلروفیل کل (118 %)، کارتنوئید (113 %) و کاهش قطر ساقه گلدهنده (84 %)، فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز (76 %) نسبت به شاهد (عدم تلقیح) شد. همچنین مشخص شد که بستر کشت خاک زارعی 75 %+ ماسه 25 % بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص های قطر بزرگ ترین گلچه، تعداد گلچه، قطر و طول ساقه گلدهنده، عمرگلجای، کلروفیل کل و کارتنوئید داشت. برهمکنش دو فاکتور نشان داد که بسترهای کشت خاک زارعی 75 %+ ماسه 25%؛ خاک زارعی 50 %+ ماسه50 % تلقیح شده با s. indica مناسب ترین تیمار جهت پرورش نرگس بودند. باتوجه به اثر ماسه در تیمارهای مختلف که سبب تغییر بافت خاک زراعی شد، می توان بیان داشت با آنکه نرگس در خاک زراعی خوزستان رشد نسبتاً خوبی داشت، اما برای تولید گل بریده با کیفیت، نیاز به افزودن ماسه جهت تخلخل بیشتر است. از سوی دیگر بر مبنای نتایج به دست آمده از این بررسی می توان گفت که بین ویژگی بافت و تلقیح قارچ بر عمر گلجایی، تلقیح در درجه اول اهمیت قرار داشت. از این رو با توجه به نتایج، افزودن 25 % ماسه و تلقیح قارچ با خاک زراعی‏، برای تولید گل بریده نرگس توصیه می شود. ضمن آنکه پیشنهاد می شود در پژوهش های آینده به تاثیر این بستر و تلقیح قارچ بر میزان نگهداری آب و کاهش اثرات شوری توجه گردد.

effect of the endophytic fungus, serendipita indica on the morphological and biochemical characteristics of narcissus (narcissus tazetta l.) in various culture substrate

narcissus tazetta l. is very proper plant to grow outdoor. southern of iran such as khuzestan are one of the most relevant areas of narcissus flower production. however, the applied soil texture needs improvement. in this research, a factorial experiment was performed based on a completely randomized plan with seven repeats to study effects of culture substrate improvement accompanied with the inoculation of endophytic fungus serendipita indica on narcissus yield. four culture substrates (100% field soil, 75% field soil+25% sand, 50% field soil+50% sand, and 25% field soil+75% sand) were used as first factor, and the fungus s.indica as the second factor. based on the findings from the research, the inoculation with s.indica led to increase in the traits the diameter of the biggest flower (104%), number of florets (121%), flowering stem length (114%), (137%), total chlorophyll (118%), carotenoid content (113%), and a decrease in flowering stem diameter (84%), and guaiacol peroxidase activity (76%) compared to the control (no-inoculation). also it was known that the culture substrate 75% field soil+25% sand had the most positive effect on the indices, the diameter of the biggest floret, number of florets, flowering stem length, vase-life, total chlorophyll content, and carotenoid content. the interaction of two factors indicated that the s.indica-inoculated culture substrates: 75% field soil+25% sand and 50% field soil + 50% sand were the best treatments for narcissus growing. in conclusion, it can be said that despite of moderately good growth of narcissus in the field soil of khuzestan, it needs the addition of sand for more porosity to produce high-quality cut-flowers. based on the results from the research, the inoculation with s.indica had more positive impact on narcissus vase-life than soil texture. hence, the use of a culture substrate with 25% sand together with field soil and the fungus inoculation was found as a proper medium for narcissus cut-flower production. also with next studies, it is suggested to focus on the effect of soil composition and fungal inoculation on the conservation of water and the reduction of salinity effect.