اثرات کود نیتروژن و محلول‌پاشی اسید جیبرلیک بر عملکرد دانه و کیفیت رقم سوپرگندم در دو منطقه ایران

اثرات اسید جیبرلیک در سطوح مختلف نیتروژن در ارقام هیبرید پرمحصول گندم می تواند در افزایش کیفیت و کمیت عملکرد دانه موثر باشد. در این تحقیق به بررسی محلول پاشی اسید جیبرلیک با غلظت مطلوب در سطوح مختلف نیتروژن بر کمیت و کیفیت دانه رقم هیبرید سوپرگندم در دو منطقه کرج و همدان، طبق آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 97-1396 پرداخته شد. فاکتور اصلی در این آزمایش شامل سه سطح مختلف نیتروژن (60، 105 و 150 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره، فاکتور دوم شامل دو سطح اسید جیبرلیک (صفر و 100 میلی گرم بر لیتر) در دو منطقه مختلف آب و هوایی کرج و همدان در نظر گرفته شد. مطابق نتایج اثرات سه گانه منطقه، نیتروژن و اسید جیبرلیک بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، سختی دانه، پروتئین دانه، درصد عناصر فسفر، پتاس و عنصر روی دانه با احتمال خطای 1 درصد معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (14/23 تن در هکتار)، روی دانه (42/93 میلی گرم در کیلوگرم) به تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و اسید جیبرلیک در همدان و بالاترین عملکرد زیستی (35/4 تن در هکتار) و (37/2 تن در هکتار) به ترتیب مربوط به 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و مصرف اسید جیبرلیک در همدان تعلق داشت. بیشترین پتاسیم دانه (11/69 گرم در کیلوگرم) و (11/63 گرم در کیلوگرم) به ترتیب مربوط به تیمار 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و اسید جیبرلیک و تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن و عدم مصرف اسید جیبرلیک در همدان بود. نتایج نشان داد که کاربرد اسید جیبرلیک منجر به کاهش مصرف نیتروژن شد و مصرف 100 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک باعث کاهش مصرف 45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن شد که این امر سبب کاهش هزینه نیتروژن و اثرات زیست محیطی ناشی از استفاده نیتروژن شده است.

effects of gibberellic acid spraying at different nitrogen levels on the super wheat cultivar in two areas of iran

the effects of gibberellic acid on different levels of nitrogen in high yielding hybrid cultivars of wheat can be effective in increasing the quality and quantity of grain yield. in this study, we investigated the effect of the spraying of gibberellic acid on the desired concentration in different levels of nitrogen on the quantity and quality of grain of the super wheat hybrid cultivar in the karaj and hamadan regions, according to the split plot experiment in a randomized complete block design with 4 replications. the main factor in this experiment included three different levels of nitrogen (60, 105 and 150 kg/ha) from urea sources; the second factor includes two levels of gibberellic acid (zero and 100 ppm) in two different climatic zones, karaj and hamadan. according to the results of the three effects of region, nitrogen and gibberellic acid on biological yield, grain yield, and plant height, the number of grains per spike, grain hardness, grain protein, and percentage of phosphorus, potash and zinc on grain with a 1% error were significant. the highest grain yield (14.23 ton/ha), zinc grain (42.93 mg/kg) to 150 kg/ha of nitrogen and gibberellic acid in hamadan, respectively, and the highest biological yield (35.4 ton/ha) and (37.2 ton/ha) belonged to 150 kg/ha of nitrogen and gibberellic acid consumption in hamadan, respectively. the highest grain potassium levels (11.69 g/kg) and (11.63 g/kg) were related to the treatment of 60 kg/ha nitrogen and gibberellic acid and the treatment of 150 kg of nitrogen and no gibberellic acid in hamadan, respectively. the results showed that the use of gibberellic acid led to a decrease in nitrogen consumption, and the use of 100 mg/l of gibberellic acid reduced the consumption of nitrogen by 45 kg/ha, which reduced the cost of nitrogen and the environmental effects caused by the use of nitrogen.