اثر دور آبیاری و محلول‌پاشی عناصر کم‌ مصرف منگنز و مس بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی سه گونه مرزه (Saturjea Sp.) در شرایط اصفهان و گلپایگان

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات اقلیم، دور آبیاری و محلول‌پاشی عناصر مس و منگنز بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی سه گونه گیاه دارویی مرزه (satureja sp.) بود. این تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی و به ‌صورت فاکتوریل چهار عامل اقلیم، گونه‌های جنس satureja، عناصر کم‌مصرف و دور آبیاری در سه تکرار در سال 1399 انجام شد. اقلیم شامل دو منطقه اصفهان و گلپایگان، گونه‌ها شامل mutica، bachtiarica  وkhuzistanica ، عناصر کم‌ مصرف شامل مس و منگنز در سه سطح (صفر، 20 و 40 میلی‌گرم در لیتر) و دور آبیاری در سه سطح (3، 6 و 9 روز یکبار) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین ارتفاع گیاه (±1/1 57.5سانتی‌متر)، تعداد شاخه اصلی (1.7±22.2) و کلروفیل کل ( ±0/04 1.57میلی‌گرم در لیتر) در مرزه خوزستانی در منطقه اصفهان تحت محلول‌پاشی 20 میلی‌گرم در لیتر مس و منگنز و دور آبیاری سه روز یکبار و بیشترین میزان پرولین (0.1±13.99 میکروگرم در گرم ماده تر) در گونه خوزستانی در منطقه اصفهان در دور آبیاری 9 روز یکبار و در محلول‌پاشی 40 میلی‌گرم در لیتر از مس و منگنز و کمترین مقادیر صفات مورفوفیزیولوژیکی غالباً در گونه جنگلی تحت اقلیم اصفهان، دور آبیاری 9 روز یکبار و تیمار 40 میلی‌گرم در لیتر از مس و منگنز حاصل گردید. به نظر می‌رسد منطقه اصفهان به دلیل داشتن اقلیم نیمه خشک برای گونه خوزستانی بهتر بوده و منجر به ایجاد بیشترین صفات مورفوفیزیولوژیکی تحت دور آبیاری سه روز یکبار گردیده است.

Effect of irrigation regimes and foliar application of manganese and copper on morphophysiological traits of three species of Saturjea sp. in Isfahan and Golpayegan regions

The aim of this study was to investigate the effects of climate, irrigation regimes and micronutrients foliar application on morphophysiological characters of three medicinal species of Satureja. This research was carried out in a completely randomized design with in factorial layout and 4 replications. Factors included 2 climatic regiones (Isfahan and Golpayegan), 3 species (mutica, bachtiarica and khuzistanica), 3 concentrations of Cu (0, 20, 40 ppm) and Mn (0, 20 and 40 ppm). The results of study showed that among the morphological traits, the highest plant height (57.5±1.1cm), stem number (22.2±1.7) and total chlorophyll (1.57±1.1 mg.l-1) in species of khuzistanica under Isfahan region made by concentration of 20 ppm of Cu and Mn with irrigation period every 3 days and the greatest amount of Proline (13.99±0.1 mcg.grfw-1) obtained in species of khuzistanica under Isfahan region was obtained by concentration of 40 ppm of Cu and Mn with irrigation period every 9 days .  The lowest amounts of characters were often obtained by species of mutica under Isfahan region by concentration of 40 ppm of Cu and Mn with irrigation period every 9 days. It seemed, better condition in Isfahan region by subtropical climate for species of khuzistanica made the most morpho-physiological characters with irrigation period every 3 days.