تاثیر تنش شوری و محلول ‌پاشی روی بر پر‌شدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک سه رقم جو

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر تنش شوری و محلول پاشی کود روی بر پر شدن دانه و برخی صفات فیزیولوژیک سه رقم جو در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت اصفهان در سال زراعی 93-1392 به صورت نوار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. شوری در سه سطح (کم، متوسط و زیاد به ترتیب 2، 10 و 18 دسی زیمنس بر متر) به صورت عامل عمودی، چهار سطح محلول پاشی کود روی (نانو اکسید روی، کلات روی، کلات + نانو و محلول پاشی آب) به صورت عامل افقی و سه رقم جو (موروکو، نصرت و خاتم) در فاکتور عمودی خرد شدند. نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبیاری، طول دوره پر شدن دانه، فلورسانس حداقل و حداکثر، حداکثر وزن دانه کاهش و در نتیجه عملکرد دانه کاهش یافت. محلول پاشی کود روی تا شوری متوسط، افزایش عملکرد دانه ارقام را به همراه داشت. بیشترین شاخص سبزینگی (46.7)، فلورسانس حداقل (61.9) و حداکثر (314.2)، ماکزیمم وزن دانه (0.0367 گرم) در رقم خاتم مشاهده شد. مصرف کلات روی در شوری زیاد، کمترین میزان پرولین را در ارقام نصرت (141.4 میکرومول بر گرم) و خاتم (201.8 میکرومول بر گرم) تولید نمود. با افزایش شوری، مصرف کود روی باعث بالا رفتن میزان آنزیم پراکسیداز در ارقام نصرت و خاتم گردید. در شوری زیاد، عملکرد دانه تابع رقم و نوع محلول پاشی کود روی بود. در این سطح شوری، محلول پاشی با کود روی در رقم موروکو، کاهش عملکرد را به دنبال داشت؛ ولی رقم خاتم با کاربرد کلات روی، بیشترین دانه تولیدی (2622.7 کیلوگرم در هکتار) و پس از آن رقم نصرت نیز با محلول پاشی کلات روی (2454.7 کیلوگرم در هکتار) در جایگاه بعدی قرار داشتند به نظر می رسد که حضور عنصر روی در شرایط تنش شوری از طریق افزایش سرعت پرشدن دانه، طول دوره پرشدن دانه، وزن دانه و میزان آنزیم پراکسیداز، تحمل گیاه به تنش بالا رفته، موجب کاهش میزان پرولین شده و نهایتاً موجب افزایش عملکرد دانه می شود.

Effects of salinity stress and Zinc application and some physiological traits on grain filling of three barley cultivars

To evaluate the effect of salinity stress and Zinc application on grain filling of three barley cultivars and some physiological traits this this experiment was arranged as a split block in a randomized complete block design with three replications at the Esfahan (Rodasht) salinity research station (2013-14). Three water quality treatments including (2, 10 and 18 dS/m) were evaluated in vertical factors. The horizontal factors were foliar spraying including (nano zinc-oxide, chelated zinc, mixture of nano and chelated zinc and water spraying as a control). Three different barley cultivars including (Morocco, Nosrat and Khatam) spilted within vertical factors. The results showed that with increasing salinity irrigation water, grain filling period, minimum and maximum fluorescence and maximum grain weight decreased, and eventually the grain yield decreased. To moderate salinity (10 ds/m), foliar application of Zinc fertilizer in all experimental cultivars increased grain yield. Khatam cultivar had the highest chlorophyll index (46.7), minimum (61.9) and maximum fluorescence (314.2) and maximum grain weight (0.0367 gr). At high salinity, Zinc application was produced the lowest amount of proline by Nosrat (141.4 μmole/g) and Khatam (201.8 μmole/g) cultivars.With increasing salinity, Zinc application was produced high amount of peroxidase anzyme at Nosrat and Khatam cultivars. At high salinity, grain yield was related to cultivar and kind of Zinc fertilizer. At this salinity level, foliar application with Zinc was reduced grain yield of Morocco cultivar but, foliar application of zinc chelate in Khatam cultivar (2622.7 kg/ha) and Nosrat cultivar (2454.7 kg/ha) had the highest grain yield. It seems that the use of zinc element under salinity stress conditions increased plant tolerance to stress by increasing grain-filling rate, grain-filling duration, maximum grain weight and peroxidase enzyme content. As a result, the plantchr(’39’)s tolerance to stress increase reduces the amount of proline and ultimately increases grain yield.