تاثیر اسید سالیسیلیک بر خصوصیات رشد و فیتوشیمیایی گیاه آویشن دنایی (thymus daenensis celak) در شرایط کم‌آبیاری

خشکی به عنوان مهم‌ترین مشکل توسعه کشاورزی در ایران یکی از بازدارنده‌های اصلی در تولید محصولات کشاورزی به شمار می‌رود. از آنجا که رویکرد جهانی در تولید گیاهان دارویی به سمت بهبود کمیت و کیفیت ماده موثره است، امروزه کاربرد اسید سالیسیلیک به عنوان یکی از هورمون‌های گیاهی در افزایش مقاومت گیاهان به تنش‌هایی همچون خشکی افزایش یافته است. در این پژوهش اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک بر خصوصیات رشد و فیتوشیمیایی گیاه آویشن دنایی (thymus daenensis celak) در شرایط کم‌آبیاری مورد مطالعه قرار‌ گرفت. بدین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی واقع در هلجرد کرج در سال 1396 انجام شد. نتایج نشان داد تنش کم‌آبیاری سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌های جانبی، عملکرد سرشاخه‌های گلدار، کلروفیل a و کلروفیل b، درصد اسانس و ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس شامل تیمول، کارواکرول، پاراسیمن و بتاکاریوفیلین شد. از طرفی کاربرد اسید سالیسیلیک اثرات منفی شرایط کم‌آبیاری را کاهش داد. همچنین بالاترین شاخص‌های رشدی و فیتوشیمیایی در گیاهان تیمار شده با اسید سالیسیلیک مشاهده شد. نتایج نشان داد اسیدسالیسیلیک با القای تحمل تنش موجب تعدیل خسارت‌های ناشی از تنش کم‌آبیاری در گیاه آویشن دنایی شده و سبب افزایش میزان رشد و نمو گیاهان تحت تنش شدند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند برای کاهش خسارت گیاهان در مناطق کم‌آب مورد استفاده قرارگیرند.

Effect of salicylic acid on growth and phytochemical characteristics of Thymus daenensis under drought irrigation

Drought as the most important problem of agricultural development in Iran is one of the main obstacles in the production of agricultural products. Due to the global approach in the production of medicinal plants is effective in improving the quantity and quality of the substance, today the use of salicylic acid as one of the plant hormones in increasing plant resistance to stresses such as drought has increased. In this study, the effect of foliar application of salicylic acid on the growth and phytochemical characteristics of Thymus daenensis Celak in low irrigation conditions was studied. The experiments were performed as a split plot in the form of a randomized complete block design with 3 replications in research field of Jihad University Medicinal Plants Research Institute located in Heljard, Karaj in 2017. The results showed that low irrigation stress significantly reduced plant height, number of lateral branches, yield of flowering branches, chlorophyll a and chlorophyll b, percentage of essential oil as well as essential oil constituents including thymol, carvacrol, paracetamol and beta-caryophylline. On the other hand, the use of salicylic acid reduced the negative effects of poor irrigation conditions. Also, the highest growth and phytochemical indices were observed in plants treated with salicylic acid.The results showed that salicylic acid by inducing stress tolerance moderated the damage caused by under irrigation stress in thyme and increased the growth rate of stressed plants. The findings of this study can be used to reduce plant damage in low water areas.