تاثیر پیش تیمار بذر با ویتامین های گروه ب بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک کلزا در شرایط فرسودگی بذر

پیری بذر پدیده ای است که هر ساله تلفات اقتصادی فراوانی را به بار می آورد که استفاده از روش های نوین و کارآمد برای مقابله با آن ضروری است. ویتامین های گروه ب نقش دفاعی و آنتی اکسیدانی دارند و در رشد و نمو موثر هستند، لذا احتمال دارد که بتوانند آثار پیری بذر را التیام بخشند. به همین منظور آزمایشی مزرعه‌ای جهت بررسی تاثیر پیش تیمار بذر با ویتامین های گروه ب  بر رشد و عملکرد کلزا در شرایط فرسودگی بذر در دانشگاه صنعتی شاهرود در اسفند ماه 1396 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح فرسودگی بذر صفر، 50 و 100 ساعت و 7 سطح پیش تیمار بذر با ویتامین های گروه ب (بدون پیش تیمار، آب مقطر، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، اسید پانتوتنیک و پیریدوکسین) با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر بود. فرسودگی بذر در دمای 40 درجه سلسیوس و پیش تیمار بذور به مدت 8 ساعت انجام شد. نتایج نشان داد که با اعمال تیمار فرسودگی کلیه صفات مورد اندازه گیری کاهش و تنها میزان آنتوسیانین افزایش یافت. در شرایط فرسودگی شدید، پیش تیمار بذر با آب مقطر و پیریدوکسین به ترتیب سبب افزایش صفت عملکرد پروتئین و روغن شدند. پیش تیمار اسید پانتوتنیک نیز در این شرایط سبب افزایش مقدار آنتوسیانین، کلروفیل کل و عملکرد دانه شد، به طوریکه عملکرد دانه در این تیمار نسبت به گیاهان رشد یافته از بذور بدون پیش تیمار افزایش 143 درصدی داشت. به طور کلی در بین تیمارهای مورد بررسی پیش تیمار بذور با ویتامین های اسید پانتوتنیک و تیامین سبب بهبود و افزایش مقدار بسیاری از صفات از قبیل عملکرد و میزان روغن و پروتئین دانه گردید. برتری این تیمارها در بذور نرمال کاملاً مشهود بود ولی در بذور فرسوده اختلاف معنی داری با آب مقطر نداشتند. لذا نتایج نشان داد که در بذور فرسوده می توان با هزینه کمتر و استفاده از آب مقطر نتیجه مشابهی بدست آورد.

The effect of seed pretreatment with B group vitamins on some canola agronomical and physiological traits in seed deterioration conditions

Seed aging is a phenomenon that causes a lot of economic losses every year and therefore it is necessary to use new and efficient methods to deal with this problem. Vitamins in B group play a defensive and antioxidant role and they are effective in growth and development, so it is possible that they can heal the effects of seed aging. For this purpose, an experiment was conducted at Shahrood University of Technology in March 2017 to investigate the effect of seed pretreatment with B group vitamins on the growth and yield of canola in seed deterioration conditions. The experiment was factorial based on randomized complete block design with 3 replications. Experimental treatments included 3 levels of seed deterioration (0, 50 and 100 hours) and 7 levels of seed pretreatment with B vitamins (No pretreatment, Distilled water, thiamine, Riboflavin, Niacin, Pantothenic acid and Pyridoxine) with a concentration of 100 mg/l. Seed deterioration was done at 40⁰C and seed pretreatment for 8 hours. The results showed that all the measured traits decreased by seed deterioration and only the amount of anthocyanins increased. In severe deterioration, seed pretreatment with distilled water and pyridoxine increased protein as well as oil yield respectively. Pantothenic acid pretreatment increased the amount of anthocyanins, total chlorophyll and grain yield at severe deterioration levels. This treatment increased grain yield by 143 percent compared with the plants grown from seeds without pretreatment. In general, among the treatment investigated in this study, the pretreatment of seeds with pantothenic acid and thiamine improved and increased many traits such as seed yield, oil and protein content. The advantage of these treatments was quite obvious in normal seeds but in aged seeds there was no significant difference with distilled water. Therefore, the results showed that in aged seeds, a similar result can be achieved by using distilled water with less cost.