اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، محتوای پرولین و برخی صفات مورفولوژیک اکوتیپ‌های مختلف کرچک (ricinus communis l.)

خشکی یکی از جدی ترین تهدید ها برای تولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان است و احتمالاً تغییرات اقلیمی این تهدید را تشدید خواهند کرد. به منظور بررسی تحمل خشکی اکوتیپ های مختلف کرچک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. فاکتور اول 22 اکوتیپ کرچک و فاکتور دوم اعمال تنش خشکی در پنج سطح، آبیاری کامل، قطع آبیاری به مدت (11، 22، 33، 44 روز) در اوایل مرحله رشد سنبله بود. صفات مورد بررسی شامل فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، فعالیت بیو مارکر بیوشیمیایی مالون دی آلدهید، محتوای پرولین، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد برگ بود. تجزیه خوشه ای در شرایط نرمال و تنش خشکی اکوتیپ ها را به سه خوشه دسته بندی کرد. نتایج نشان داد فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، گایاکول پراکسیداز، محتوای مالون دی آلدهید و پرولین در شرایط تنش خشکی گروه سوم (مقاوم) نسبت به گروه اول (حساس) به ترتیب 81.5، 81.87، 70.27، 80.05، 81.87 افزایش داشته است. از طرفی اختلاف بین گروه مقاوم و حساس در شرایط تنش در صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد برگ به ترتیب 74.74، 80.50 و 83.38 درصد بود. بیشترین میزان همبستگی در شرایط تنش خشکی بین آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز (0.997 =r) و کمترین همبستگی غیر معنی دار بین پرولین و ارتفاع بوته (0.292 =r) مشاهده شد. با توجه به نتایج، اکوتیپ های 5 و 19 از نظر صفات مورد بررسی به عنوان اکوتیپ های متحمل به خشکی معرفی شدند.

Effect of drought stress on antioxidant enzyme activities, proline content and some morghological traits in different castor bean ecotypes (Ricinus communis L.)

Drought is one of the most serious threats in agricultural production worldwide, and climate changes is likely to exacerbate this threat. In order to evaluate the drought tolerance of different castor ecotypes, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University. The first factor included 22 castor ecotypes and the second factor was drought stress with 5 levels, full irrigation, four levels (irrigation was cut at the primary of spike growth) (11, 22, 33, 44 days after Irrigation cut off). Experimental traits included the activity of the antioxidant enzymes catalase, guaiacol peroxidase and ascorbate peroxidase, the biochemical activity of malondialdehyde (MDA), proline content, plant height, stem diameter and number of leaves. Cluster analysis classified the ecotypes into three clusters under normal and drought stress conditions.The results showed that the activity of catalase, ascorbate peroxidase, guaiacol peroxidase, Malondialdehyde and Proline content under drought stress conditions of the third group (Tolerant) compared to the first group (Sensitive) were increased 81.5, 81.87, 70.27, 80.05, and 81.87, respectively. On the other hand, the differences between tolerant and sensitive groups at stress conditions in plant height, stem diameter and number of leaves were 74.74, 80.50 and 83.38%, respectively. The highest correlation under drought stress conditions was observed between Catalase and Ascorbate peroxidase (r = 0.997) and the lowest non-significant correlation was observed between proline and plant height (r = 0.292). According to the results, in terms of the studied traits 5 and 19 ecotypes were introduced as drought tolerant ecotypes.