اثر تنش شوری بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو رقم جو

با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در دنیا استفاده از گونه های گیاهی مقاوم به شوری که باعث کاهش اثرهای تنش شوری می شود اهمیت زیادی دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و مقایسه برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو رقم جو (اکلیل و زهک) تحت شرایط تنش شوری (صفر (شاهد)، 150 و 300 میلی مولار nacl) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1399 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام شد. با توجه به نتایج مشخص شد که تنش شوری در هر دو رقم جو مورد مطالعه، باعث کاهش برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی چون وزن تر (68 %) و خشک (69 %)، ارتفاع (43 %)، کلروفیل a (74 %)، b (78 %)، کل (76 %)، محتوی آب نسبی برگ (35 %)، پروتئین (49 %) و افزایش محتوی قندهای محلول (58 %)، پرولین (8 %)، کاروتنوئید (62 %) و افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز (73 %)، پلی‌فنول اکسیداز (24 %) و آسکوربات پراکسیداز(78 %) نسبت به شرایط شاهد شد. در شرایط نرمال و شوری 300 میلی مولار، رقم اکلیل نسبت به رقم زهک بیشترین میزان شاخص‌های رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی، محتوی آب نسبی برگ، کربوهیدرات‌های محلول، پرولین و کاتالاز را داشت، در حالیکه بیشترین مقدار میزان پروتئین، آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز طی شوری 300 میلی مولار مربوط به رقم زهک بود. بنابراین براساس نتایج مطالعه حاضر می توان این گونه بیان کرد که رقم اکلیل کمتر تحت تاثیر تنش شوری قرار گرفته است و عکس العمل بهتری نسبت به رقم زهک داشته است.  

Effect of salinity stress on some morphophysiological and biochemical traits of two barley cultivars

Considering the increasing trend of salinity development and the lack of suitable arable lands for agriculture in the world, the use of saline resistant species that reduce the effects of salinity stress in plants is very important. The aim of the present study was, investigation and comparison of morphophysiological and biochemical traits in leaf tissue of two barley cultivars (Aklyl and Zahak) under Salinity stress (0 (control), 150 and 300 mm NaCl). This experiment was performed as a factorial in a completely randomized design with three replications, conducted at the Institute for Biotechnological Research in the University of Zabol in 2021. According to the results of interactions, it was found that salinity stress in both barley cultivars reduced morphophysiological traits such as fresh weight (68%) and dry weight (69%), height (43%), Chlorophyll a (74%), b (78%), total (76%), relative water content of leaves (35%), protein (49%) but increased in soluble carbohydrates (58%), proline (8%), carotenoids (62%) and the activity of antioxidant enzymes catalase (73%), polyphenol oxidase (24%) and ascorbate peroxidase (78%) compared with the control treatment. In normal conditions and salt stress (300 mM), Aklyl cultivar compared to Zahak cultivar had the highest amount of chlorophyll a, b, total and carotenoids, relative content of leaf water, carbohydrates, proline and catalase, while the highest amount of protein and activity of antioxidant enzymes of ascorbate, polyphenol oxidase was related to Zahak cultivar at salinity of 300 mM. As a result, based on the results of the present study, it can be stated that Aklyl cultivar was less affected by salinity stress and had a better reaction than Zahak cultivar.