ارزیابی برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپ‌‌های گندم نان (triticum aestivum l.) تحت تنش شوری

از آنجایی که حدود 20 درصد زمین های زراعی و 50 درصد تولیدات در جهان تحت تنش شوری قرار می گیرند، در نتیجه تمام مراحل زندگی گیاه از جوانه زنی تا تولید دانه را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر تنش شوری بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی برخی ارقام گندم است. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول تنش شوری در سه سطح (شاهد، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم‌) و فاکتور دوم ارقام گندم (میهن، حیدری، سای سونز و گاسگوژن) بود. گیاهان از مرحله دو تا چهار برگی در معرض تنش قرار گرفتند و برای تیمار شاهد نیز از آب معمولی استفاده شد. نمونه برداری نیز 14 روز بعد از اعمال تنش، از نمونه های تیمار و شاهد انجام گرفت. نتایج نشان داد که در بین ارقام مورد مطالعه، تنش شوری موجب کاهش محتوی کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، پروتئین کل و افزایش پرولین، آنزیم های آنتی اکسیدانی (پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز) و وزن تر ساقه و برگ در رقم سایسونز گردید. همچنین تنش شوری بر میزان اسیدآمینه های لیزین و متیونین تاثیر معنی داری نداشت. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی سازوکار دفاعی بسیار مهمی محسوب می شود و افزایش فعالیت آنزیم های پرکسیداز و پلی فنل اکسیداز در زمان تنش شوری می تواند تنش اکسیداتیو را کاهش دهد یا از وقوع آن جلوگیری کند. به طور کلی شوری، ارﻗﺎم ﮔﻨﺪم را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار داد، زیرا ارقام ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺎ ﺳﻤﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨﺶ ﺷﻮری ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.

Evaluation of some physiological and biochemical characteristics of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes under salinity stress

Since about 20% of the world’s arable land and 50% of productions in the world are subject to salinity stress, it affects all stages of plant life from germination to seed production. The aim of this study was to investigate the effect of salinity stress on physiological and biochemical characteristics of some wheat cultivars. For this purpose, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. The first factor was salinity stress at three levels (control, 100 and 150 mM sodium chloride) and the second factor was wheat cultivars (Mihan, Heydari, Saisons and Gascogen). Plants were exposed to stress from two to four leaf stage and normal water was used for control treatment. Sampling was performed 14 days after stress application from treatet and the control samples. The results showed that among the studied cultivars, salinity stress decreased the concentration of chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids, total protein, and increased prolin, eantioxidant enzyme (peroxidase and polyphenol oxidase) activities and fresh weight of stems and leaves in Saison cultivar. Also, salinity stress did not have significant effect on the amino acids lysine and methionine. The activity of antioxidant enzymes is a very important defense mechanism and increasing the activity of peroxidase and polyphenol oxidase enzymes during salinity stress can reduce or prevent oxidative stress. In general, salinity affected wheat cultivars differently, because cultivars deal with salinity stress toxicity using different mechanisms.