اثر پتانسیل‌های اسمزی ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول و کلرید سدیم بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذر سالیکورنیا (salicornia sinus-persica akhani spec. nov.akhani)

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل حساس و مهم در چرخه زندگی گیاهان هستند که تحت تاثیر تنش‌های غیرزنده به‌ویژه تنش‌های خشکی و شوری قرار می‌گیرد. این پژوهش جهت بررسی اثرات پتانسیل اسمزی (ناشی از کلرید سدیم و پلی‌اتیلن گلیکول) بر شاخص‌های جوانه‌زنی و بیوشیمیایی بذرهای سالیکورنیا (salicornia sinus-persica akhani spec. nov.akhani) در سال 1398 در آزمایشگاه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار 50 تایی بذر به‌صورت دو آزمایش مجزا انجام شد که آزمایش اول شامل 13 سطح پتانسیل اسمزی (صفر، 0.3-، 0.6-، 0.9-، 1.2-، 1.5-، 1.8-، 2.1-، 2.4-، 2.7-، 3-، 3.3- و 3.6- مگاپاسکال) بود که برای ایجاد آن‌ها از پلی‌اتیلن گلیکول استفاده شد و آزمایش دوم نیز شامل 13 سطح تنش شوری با اسمز مشابه آزمایش اول (صفر، 62، 122، 187، 249، 311، 368، 435، 498، 560، 622، 684 و 746 میلی‌مولار) بود که برای ایجاد آن‌ها از کلرید سدیم استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که روند شاخص‌های جوانه‌زنی بذر سالیکورنیا در تنش‌های شوری و خشکی به ترتیب تا سطح حدود 1.2- (249 میلی‌مولار) و 0.6- مگاپاسکال روند ثابت داشت و پس از آن با کاهش پتانسیل اسمزی درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه شد روند کاهشی نشان دادند که شیب این روند کاهشی در تنش خشکی نسبت به تنش شوری بیشتر بود. شاخص‌های بیوشیمیایی بذر نظیر محتوای پرولین، محتوای مالون دی آلدهید و عنصر سدیم از پتانسیل اسمزی 1.2- مگاپاسکال به بعد در تنش شوری روند افزایشی و عنصر پتاسیم روند کاهشی داشت و در تنش خشکی محتوای پرولین و مالون دی‌آلدهید روند افزایشی نشان داد. به طورکلی بذر سالیکورنیا به تنش خشکی نسبت به تنش شوری حساسیت بیشتری نشان داد.

Effect of osmotic potentials caused by polyethylene glycol and sodium chloride on growth and biochemical characteristics of Salicornia sinus-persica Akhani spec. nov.Akhani seeds

Germination and seedling establishment are sensitive and important stages in the life cycle of plants that are affected by abiotic stresses, especially drought and salinity stresses. This study was conducted to investigate the effects of osmotic potential (due to sodium chloride and polyethylene glycol) on germination and biochemical indices of Salicornia sinus-persica Akhani spec. nov.Akhani seeds in 2020 in the Agriculture Laboratory of Yasouj University of Agriculture in a completely randomized design with three replications of 50 seeds. A separate experiment was performed in which the first experiment consisted of 13 levels of osmotic potential (zero, -0.3, -0.6, -0.9, -1.2, -1.5, -1.8, -1.2, -2.4, -2.7, -3, -3.3 and -3.6 MPa) which were made of polyethylene glycol and the second experiment included 13 salinity stress levels with osmosis similar to the first experiment (zero, 62, 122, 187, 249, 311, 368, 435, 498, 560, 622, 684 and 746  mM) were used to make sodium chloride. The results showed that the trend of salicornia seed germination indices in salinity and drought stresses had a constant trend up to the level of about -1.2 (249 mM) and -0.6 MPa, respectively, and then with a decrease in the osmotic potential of germination percentage, root and stem length, root and shoot dry weight and seedling vigor length and weight index showed a decreasing trend so that the slope of this decreasing trend was higher in drought stress compared with salinity stress. From osmotic potential of 1.2 MPa onwards, in salinity thirst, seed biochemical parameters such as proline content, malondialdehyde content and sodium element increased whereas potassium element decreased and in drought stress, proline and malondialdehyde content showed an increasing trend. In general, Salicornia seeds were more sensitive to drought stress than salinity stress.