تاثیر تلقیح قارچ میکوریزا و کود فسفر بر برخی صفات مرفولوژیک و فیزیولوژیک شنبلیله (trigonella foenum-graecum l.) در خاک آلوده به آرسنیک

هدف از این مطالعه، بررسی اثر گونه های قارچ میکوریزا و فسفر روی شنبلیله در خاک های آلوده به آرسنیک بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه دانشگاه زابل اجرا گردید. فاکتور اول چهار گونه میکوریزا (glomus mosseae،g. intradices و g. versiform و عدم کاربرد)، فاکتور دوم سه سطح آرسنیک (صفر، 15 و 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و فاکتور سوم دو سطح فسفر (صفر و 200 میلی گرم در کیلوگرم خاک) بودند. در این مطالعه سمیت آرسنیک بر رشد رویشی، تجمع آرسنیک در شاخساره، آرسنیک ریشه، فسفر برگ، نیتروژن برگ، پرولین، کربوهیدرات، شاخص کلروفیل و همچنین درصد کلونیزاسیون ریشه بررسی شد. افزودن آرسنیک به ‌طور معنی ‌داری صفات رویشی، شاخص کلروفیل، غلظت فسفر، نیتروژن برگ و درصد کلونیزاسیون ریشه را کاهش داد. بالاترین سطح آلودگی به ترتیب سبب افزایش 95، 99، 33 و 32 درصدی آرسینک شاخساره، آرسنیک ریشه، پرولین و کربوهیدرات نسبت به شاهد گردید. کاربرد میکوریزا و فسفر نیز به جز درصد کلونیزاسیون بر سایر صفات تاثیر معنی داری داشتند. اثر متقابل آرسنیک و میکوریزا بر وزن تر شاخساره، درصد کلونیزاسیون و تجمع آرسنیک شاخساره و اثر متقابل آرسنیک و فسفر بر وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک ریشه و تجمع آرسنیک در شاخساره معنی‌دار بود. در واکنش به اثرات مخرب آرسنیک g. intradices با کاهش 25 درصدی تجمع آرسنیک نسبت به سایر گونه ها دارای عملکرد بهتری بود. این آزمایش نشان داد میکوریزا و فسفر نقش تعدیل کننده بر اثر منفی سمیت آرسنیک بر صفات را دارا بودند و می توانند از طریق بهبود رشد رویشی در کاهش اثرات منفی تنش آرسنیک موثر واقع گردند.

Effect of mycorrhizal inoculation and phosphorus fertilizer on morphological and physiological traits of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L) in arsenic contaminated soil

The aim of this study was to investigate the effect of mycorrhizal species and phosphorus on fenugreek in soils contaminated with heavy metals. The first factor was four levels of mycorrhiza (Glomus mosseae, G. intradices, G. versiform and non-application), the second factor was the three levels of arsenic (0, 15 and 30 mg kg-1 soil), and the third factor was two levels of phosphorus (0 and 200 mg kg-1 soil). In this study, arsenic toxicity was studied on vegetative growth, arsenic accumulation in shoots, leaf phosphorus, proline, carbohydrate, chlorophyll index, as well as root colonization percent. Arsenic addition significantly reduced vegetative traits, chlorophyll index and root colonization percent. The highest level of contamination resulted in an increase of 95,99, 33 and 32% of arsenic in shoots, in roots, proline and carbohydrates compared to the control. Also, application of mycorrhiza and phosphorus also had a significant effect on the other traits except the percentage of colonization. The interaction between arsenic and mycorrhiza on fresh weight of shoots, colonization percentage and shoot arsenic accumulation and interaction of arsenic and phosphorus on shoot fresh and dry weight, fresh and dry weight of roots and arsenic accumulation in shoots were significant. In response to the destructive effects of arsenic G. intradices, with 18% reduction in arsenic accumulation, was better than other species. This experiment showed that mycorrhiza and phosphorus had a moderating effect on the negative effects of arsenic toxicity on traits and could be effective in reducing the negative effects of arsenic stress by improving vegetative growth.