مقایسه مورفولوژیکی و بیوشیمیایی و ارزش غذایی برخی توده‌های اسفناج بومی در شرایط کشت بهاره

به منظور بررسی مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار توده بومی اسفناج همدان ، خاردار ، برگ پهن ورامین و پیشرفته خاردار در شرایط کشت بهاره اصفهان، آزمایشی بصورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام و جهت انتخاب بهترین توده از نظرکیفی، عملکردی و صفات فراسودمند تغذیه ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از نظر فرم و حالت بوته بجز توده همدان ، سایر توده ها برای برداشت مکانیکی مناسبند. بیشترین میزان عملکرد متعلق به توده برگ پهن ورامین به میزان 52.6 تن در هکتار و سپس توده خاردار به میزان 30.8 تن درهکتار بود. توده های این بررسی در صفات کلروفیل، کارتنوئید، فنول، پروتئین، نیترات، نیترات ردوکتاز و پتاسیم تفاوت معنی داری نشان ندادند. توده برگ پهن ورامین از نظر ترکیبات آنتی اکسیدانی و فیبر برتری معنی دار داشت. توده پیشرفته خاردار از نظر ویتامین و املاح معدنی مطلوبتر از سایرین بود. اگزالیک اسید که به عنوان عامل منفی برای تغذیه محسوب می شود در توده همدان به بیشترین میزان و در توده خاردار و برگ پهن ورامین در کمترین میزان بود. توده همدان با توجه به ارزش تغذیه ای کمتر نسبت به سایرین و همچنین در کنار سایر صفات کیفی و کمی مورفولوژیکی در اولویت قرار نگرفت. بطورکلی توده های برگ پهن ورامین ، پیشرفته خاردار و خاردار به دلیل ویژگی های مطلوب مورفولوژیکی مانند ارتفاع، وزن تر، خشک، عملکرد و بیوشیمیایی نظیر ترکیبات آنتی اکسیدانی، فنولی، ویتامین، فیبر و املاح معدنی قابل توصیه هستند. نتایج اثر صفات کیفی و بای پلات توده ها نشان داد که توده برگ پهن ورامین و پیشرفته خاردار بطور کلی برتر از سایرین بوده و می توان از آنها در زمینه های اصلاحی و زراعی آتی استفاده کرد.

Comparison of morphological and biochemical and nutritional value of some native spinach masses in spring cultivation conditions

In order to study the morphology and biochemistry characteristics of endemic accessions ldquo;Hamedan rdquo;, ldquo;prickly rdquo;, ldquo;Varamin broadleaf rdquo; and ldquo;advanced prickly rdquo;, an experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in spring conditions of Isfahan, 2018, and the best accessions were examined in terms of quality, functionality and nutritional traits. The results showed that except Hamedan accession, all of shape and form of plant accession are suitable for mechanical harvesting. The highest yield belonged to ldquo;Varamin broadleaf rdquo; (52.6 kg/ha) and then ldquo;prickly rdquo; accessions (30.8 kg/ha), had the highest performance. The study did not show significant differences in chlorophyll, carotenoid, phenol, protein, nitrate, nitro reductase, and potassium. The ldquo;Varamin broadleaf rdquo; accession had a significant advantage in antioxidant and fiber compounds. The ldquo;advanced prickly rdquo; accession was more desirable than others in vitamins and minerals. Oxalic acid, which is considered a negative point for nutrition, was the highest in the ldquo;Hamedan rdquo; and the lowest in the ldquo;prickly rdquo; and ldquo;Varamin broadleaf rdquo; accessions. So, ldquo;Hamedan rdquo; accession was not given priority due to its lower nutritional value, biochemical and morphological traits. In general, the accessions of ldquo;Varamin broadleaf rdquo;, ldquo;advanced prickly rdquo; and ldquo;prickly rdquo; due to desirable morphological characteristics such as plant height, fresh and dry weigh, yield and biochemical componds such as antioxidant, phenolic, vitamin, fiber and mineral are recommended. According to results of qualitative and PCA analysis characteristics ldquo;Varamin broadleaf rdquo; and ldquo;advanced prickly rdquo; are generally superior to others and can be used in breeding and farming future.