مطالعه تاثیر رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد کمپوست غنی‌شده با زئولیت بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه کینوا (chenopodium quinoa willd)

کم آبی یکی مهمترین تنش های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. کودهای آلی مانند کمپوست و ترکیبات معدنی مانند زئولیت می‌توانند از اثر منفی کم‌آبی بر گیاهان بکاهند. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر سطوح آبیاری (25، 50 و 75 درصد تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی) و تیمارهای کمپوست غنی‌شده با زئولیت (عدم کاربرد کود، کاربرد 4 تن کمپوست، کاربرد 8 تن کمپوست، کاربرد 4 تن کمپوست+10 تن زئولیت و کاربرد 8 تن کمپوست+10 تن زئولیت) بر عملکرد و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک کینوا بود. این مطالعه در سه تکرار و به صورت اسپلیت پلات در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال 1398 انجام شد. در این پژوهش، کم‌آبی از عملکرد دانه کاست و کمترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری پس از تخلیه 75 درصد رطوبت ظرفیت زراعی، 2024 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که در مقایسه با شاهد 8/29 درصد کمتر بود. این کاهش تا حدی ناشی از کاهش وزن هزار دانه بود. تیمارهای کاربرد 8 تن کمپوست، 4 تن کمپوست+10 تن زئولیت و کاربرد 8 تن کمپوست+10 تن زئولیت این صفت را به ترتیب به میزان 9/28، 2/36 و 9/32 درصد افزایش دادند. تیمارهای کمپوست غنی‌شده با زئولیت، با افزایش تعداد دانه و وزن دانه بر عملکرد دانه افزودند. با توجه به اهمیت اقتصادی عملکرد و ویژگی‌های کیفی دانه و رشد کلی بوته، تیمار کاربرد 4 تن کمپوست+10 تن زئولیت می‌تواند به طور مطلوبی عملکرد دانه را هم در شرایط کم‌آبی و هم در شرایط آبیاری کامل افزایش دهد.

Study of the effect of different irrigation regimes and application of zeolite enriched compost on yield and some physiological traits of quinoa (Chenopodium quinoa Willd)

Water stress is one of the most important environmental stresses that reduces the growth and yield of crops. Organic fertilizers such as compost and mineral compounds such as zeolite can reduce the negative impact of water stress on plants. The aim of this study was to investigate the effect of irrigation levels (irrigation after depletion of 25, 50 and 75% of field capacity (FC)) and compost treatments (control, 4 ton ha1, 8 ton ha1, 4 ton ha1 compost +10 ton ha1zeolite and 8 ton ha1 compost +10 ton ha1 zeolite) on yield and some physiological traits of quinoa. This study was done in three replications and split plot experiment based on a randomized complete block design at the research farm of Azarbijan shahid Madany University in 2019. In this study, water stress reduced seed yield, minimum seed yield was obtained in irrigation after depleting 75% of FC (2024 kg ha1), which was 29.8% less than the control. This reduction was partly due to a decrease in the 1000seed weight. Among enriched compost with zeolite treatments, application of 8 ton ha1compost, application of 4 ton ha1compost + 10 ton ha1 zeolite and application of 8 ton ha1 compost + 10 ton ha1 zeolite had a significant effect and increased this trait by 28.9, 36.2 and 32.9%, respectively. Enriched compost with zeolite increased grain yield by increasing the number and weight of seeds. Due to the economic importance of grain yield and quality characteristics and overall plant growth, application of 4 ton ha1compost + 10 ton ha1 zeolite can optimally increase grain yield in both low water and full irrigation conditions.