بررسی تاثیر تنش شوری و کاربرد فسفر در مراحل مختلف رشد گندم بر زیست‌توده و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی آن

فسفر گرچه در بین عناصر پرنیاز کمترین مقدار را در گیاه دارد ولی به دلیل نقش مهمی که در فرایندهای حیاتی گیاه دارد تامین آن در طول دوره رشد گندم ضروری است. این پژوهش به‌منظور بررسی پاسخ گندم به کاربرد فسفر در مراحل مختلف رشد آن و در شرایط متفاوت شوری آب به‌صورت گلدانی و در بستر کشت بدون خاک انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل کیفیت آب آبیاری (2 و 8 دسی‌زیمنس بر متر)، غلظت فسفر (30 و 45 میلی‌گرم بر لیتر) و پنج مرحله‌ای از رشد گندم که فسفر دریافت نمود (مرحله گیاهچه‌ای، پنجه‌زنی، طویل‌شدن ساقه‌، گلدهی و پرشدن دانه) و سه تکرار انجام شد. گیاهان در پایان مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی برداشت شدند. وزن خشک ریشه، وزن خشک شاخساره، غلظت فسفر شاخساره، کلروفیل و آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز اندازه‌گیری شد. تنش شوری باعث کاهش 48 درصد غلظت فسفر شاخساره، 40 درصد وزن خشک ریشه و شاخساره و به ترتیب 100 و 50 درصد افزایش کاتالاز و پراکسیداز شد. افزایش غلظت فسفر از 30 به 45 میلی‌گرم در لیتر باعث 10 و 36 درصد به ترتیب افزایش وزن خشک ریشه و شاخساره شد. بیشترین مقدار کلروفیل، وزن خشک ریشه و شاخساره در اثر استفاده از فسفر در مرحله طویل‌شدن ساقه و کمترین مقادیر آن‌ها مربوط به کاربرد فسفر در مرحله گیاهچه‌ای مشاهده شد. بر اساس این پژوهش بنظر می‌رسد که کوددهی در طول دوره رشد گندم به‌ویژه در مرحله طویل‌شدن ساقه و گلدهی لازم است.

Effect of salinity stress and phosphorus application in different stages of wheat growth on biomass and some of its physiological characteristics

Although phosphorus owns the lowest amount between essential elements in the plant, but due to its important role in the vital processes of the plant, its supply during the growing period of wheat is essential. This study was conducted to investigate the response of wheat to the use of phosphorus in different stages of its growth and in different conditions of water salinity in pots and in soilless culture system. This experiment were performed in the factorial experiment in a completely randomized design with three factors of irrigation water quality (2 and 8 dS / m), phosphorus concentration (30 and 45 mg/l) and the stage of growth of wheat that receives phosphorus (seedling stage, tillering stage, elongation stage of Stem, flowering and seed filling) and three replications. Plants were harvested at the end of the physiological maturation phase. Root and shoot dry weight, shoot phosphorus concentration, chlorophyll and catalase and peroxidase enzymes were measured. Increased salinity decreased 48% phosphorus concentration of shoots, 40% dry weight of roots and shoots and 100 and 50% increase of catalase and peroxidase, respectively. Increasing the concentration of phosphorus from 30 to 45 mg/l caused 10 and 36% increase in dry weight of roots and shoots, respectively. The highest amount of chlorophyll, root and shoot dry weight due to the use of phosphorus was observed in the stem elongation stage and the lowest values were related to the application of phosphorus in the seedling stage. Based on this research, it seems that fertilization is necessary during the wheat growth period, especially in the stage of elongation of the stem and flowering.