بهینه‌سازی ریزازدیادی شمشاد خزری (buxus sempervirens auct non l.)، یک درختچه‌ی زینتی بحرانی در حال انقراض با تیمار بنزیل آمینو پورین و نفتالین استیک اسید

شمشاد خزری (buxus sempervirens auct non l.) درختچه ای سخت ریشه زا است و تکثیر کندی دارد. این گونه ی گیاهی با ارزش به دلیل هجوم نوعی قارچ به نام calonectria pseudonaviculata، در معرض خطر انقراض قرار دارد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر غلظت های مختلف 6بنزیل آمینو پورین (bap) و ɑنفتالن استیک اسید (naa) (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی گرم در لیتر، از هر دو) بر ریزازدیادی شمشاد خزری بود. ضدعفونی ریزنمونه های این گونه بسیار مشکل است. کاربرد تلفیقی ضدعفونی کننده ها پیشنهاد می شود. نتایج ریزازدیادی نشان داد که بیشترین تعداد شاخساره (60/6 در گیاهچه)، در ریزنمونه های سرشاخه ی تیمارشده با 1 میلی گرم در لیتر bap به دست آمد. بیشترین تعداد گره (50/5 در گیاهچه) و تعداد برگ (با میانگین 10/8 عدد در گیاهچه)، به ترتیب در محیط های غنی شده با 1 میلی گرم در لیتر bap همراه با 5/0 و 2 میلی گرم در لیتر naa به دست آمد. بالاترین طول ریشه (15/10 سانتی متر در گیاهچه) در ریزنمونه های تیمارشده با 1 میلی گرم در لیتر bap همراه با 1 میلی گرم در لیتر naa به دست آمد. همچنین، بیشترین تعداد ریشه (20/8 در گیاهچه)، در ریزنمونه های تیمارشده با 5/0 میلی گرم در لیتر bap همراه با 1 میلی گرم در لیتر naa اندازه گیری شد. بعد از تکثیر، گیاهچه ها برای سازگاری به بستری از پیت و پرلیت به نسبت 1 به 1 منتقل شدند. حدود 90 درصد از این گیاهچه ها باززایی شدند و بقا داشتند. این گیاهچه های زنده، از نظر ریخت شناسی شبیه پایه های مادری بودند.

Optimization of micropropagation of Buxus sempervirens auct non L., an ornamental shrub critically endangered with treatment of BAP and NAA

Common boxwood (Buxus sempervirens auct non L.) is a hardrooted shrub with slow propagation rate. This plant species is in danger of extinction due to invasion of a type of fungus named Calonectria pseudonaviculata. The purpose of this research was investigation of the effect of different concentrations of BAP and NAA (0, 0.5, 1, 1.5 and 2 mg/L form each two) on micropropagation of B. sempervirens. Sterilization of explants of this species is very difficult. Combined application of disinfectants is proposed. Results of micropropagation showed that the largest number of shoots (6.60/plantlet) was obtained in apical buds expalnts treated with 1 mg l1 BAP. Maximum number of node (5.50/plantlet) and number of leaf (8.10/plantlet) were obtained in media enriched with 1 mg l1 BAP along with 0.5 and 2 mg l1 NAA, respectively. The highest root length (10.15 cm/plantlet) was obtained in explants treated with 1 mg l1 BAP along with 1 mg l1 NAA. Also, the largest number of root (8.20/plantlet) was calculated in explants treated with 0.5 mg l1 BAP together with 1 mg l1 NAA. After propagation, plantlets were transferred to a bed containing peat and perlite with ratio of 1:1 for acclimatization. About 90% of them were recovered and survived. These survived plantlets were morphologically similar to the mother plants.