اثر تنش خشکی و کود زیستی ورمی کمپوست بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک آویشن باغی (thymus vulgaris l.)

این آزمایش به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود زیستی ورمی کمپوست بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک آویشن باغی (thymus vulgaris l.) در گلخانه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خرم آباد به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به صورت آزمایش گلدانی به اجرا در آمد. فاکتورها شامل میزان کود ورمی کمپوست در سطوح صفر، 30، 50 و 75 درصد حجم گلدان و تنش آبی شامل آبیاری بر اساس 85 (شرایط نرمال رطوبتی به عنوان شاهد)، 70 (تنش متوسط)، و 55 (تنش شدید) درصد رطوبت ظرفیت زراعی بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت تنش خشکی میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a و کلروفیل b)، آنزیم آنتی اکسیدان کاتالاز، پروتئین، متابولیت های ثانویه آلفاترپینن، تیمول و کارواکرول و صفات مورفولوژیک ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، وزن تر و وزن خشک بوته کاهش معنی داری یافت، اما تنش خشکی آنزیم های آنتی اکسیدان پراکسیداز و هیدروژن پراکسیداز، میزان قندهای محلول غیرساختاری و اسید آمینه پرولین را به طور معنی داری افزایش داد. افزایش مصرف ورمی کمپوست موجب افزایش معنی دار کلروفیل b، هیدروژن پراکسیداز، آلفاترپینن، تیمول، کارواکرول، درصد اسانس، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، وزن تر و وزن خشک بوته شد، اما کلروفیلa و قندهای محلول غیرساختاری را کاهش داد. بر اساس نتایج این آزمایش، تنش خشکی و ورمی کمپوست مستقل از یکدیگر عمل نمودند. با افزایش شدت تنش خشکی علی رغم اقدام گیاه به دفاع آنتی اکسیدانی و تنظیم اسمزی، تولید اغلب متابولیت های ثانویه و رشد گیاه به طور معنی داری کاهش یافت؛ اما مصرف ورمی کمپوست موجب افزایش این صفات شد. نتایج این آزمایش از طرفی حساسیت زیاد آویشن باغی به تنش خشکی و از سوی دیگر اهمیت کاربرد ورمی کمپوست در افزایش تولید و ارزش داروئی این گیاه را تائید نمود.

Effect of drought stress and vermicompost biofertilizer on morphophysiological traits of Thymus vulgaris L.

This experiment was conducted to investigate the effect of drought stress and vermicompost biofertilizer on some morphological, physiological and biochemical characteristics of Thymus vulgaris in greenhouse of Khorramabad Agricultural and Natural Resources Research and Training Center in a completely randomized design with three replications. The pot experiment was performed. Factors included vermicompost fertilizer levels at 0, 30, 50 and 70% of pot volume and water stress including postdischarge irrigation (85 (control), 70 (moderate stress), and 55 (severe stress). The moisture content was the field capacity. The results showed that with increasing drought stress, the amount of photosynthetic pigments (chlorophyll a and chlorophyll b), antioxidant enzyme catalase, protein, secondary metabolites of alphaterpinene, thymol and carvacrol and morphological traits of plant height, number of subbranches, fresh weight and dry weight of plants decreased significantly, but drought stress of antioxidant enzymes and hydrogen peroxidase significantly increased the amount of unstructured soluble sugars and amino acid proline. Increased consumption of vermicompost significantly increased chlorophyll b, hydrogen peroxidase, alphaterpinene, thymol, carvacrol, essential oil percentage, plant height, number of subbranches, fresh weight and dry weight of plant, but chlorophyll a and unstructured soluble sugars reduced. According to the results of this experiment, with increasing the severity of drought stress, despite the plantchr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))s antioxidant defense and osmotic regulation, the production of most secondary metabolites and the growth of the thyme stresssensitive plant decreased significantly; However, consumption of vermicompost increased secondary metabolites, growth and fresh and dry weight of the plant.